Για τη νέα διεθνή και εγχώρια Ακροδεξιά… Τραμπ και ξερό ψωμί!;
Του Δημήτρη Πατέλη*
[Δημοσιεύθηκε με περικοπές στην «Εφημερίδα των Συντακτών» 15.6.2020 https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/247829_gia-ti-nea-diethni-kai-eghoria-akrodexia-tramp-kai-xero-psomi]
Μας προέκυψε εσχάτως και διακριτή ακροδεξιά διεθνής ομάδα οπαδών του Τραμπ και του «κόμματος του τσαγιού»… Οι θιασώτες του τραμπισμού ακόμα και στις μαζικές διαμαρτυρίες που ξέσπασαν με αφορμή τη στυγερή δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ από αστυνομικούς στη Μινεάπολη, δεν βλέπουν παρά μόνο σκηνοθετημένη «έγχρωμη επανάσταση» της Κλίντον και του Σόρος, που στρέφεται κατά του Τραμπ, του ηγέτη που «ανέδειξε εκ νέου την ιδέα του έθνους-κράτους» -δήθεν σε αντιδιαστολή με τους «εθνομηδενιστές-παγκοσμιοποιητές». Ενός ηγέτη τον οποίο «οφείλουμε να στηρίξουμε για να έχει προοπτική το κίνημα»! Έχει όντως κάψει εγκεφάλους η κατάντια του κινήματος της τελευταίας δεκαετίας… Η στάση των ιδεολογικοπολιτικών δυνάμεων σε φάσεις αντεπανάστασης και αντίδρασης (που περιέγραψε κλασικά ο Μαρξ αναλύοντας την επικράτηση του Βοναπαρτισμού), όπου οι περίεργες στάσεις στις οποίες οδηγούνται τα διαθέσιμα ιδεολογικοπολιτικά σχήματα/σώματα κατά την εμμενή αφοσίωσή τους στο ευγενές παίγνιο των αμοιβαίων ετεροπροσδιορισμών (διαγκωνισμών, συγκρούσεων, ωθήσεων και κρούσεων πυξ λαξ) μπροστινών, πισινών, δεξιών και αριστερών, προκαλούν ενίοτε ανήκεστες ψυχοσωματικές παραμορφώσεις και διαστροφές…
Έτσι, η απουσία ταξικής-κινηματικής ανάδειξης της εθνικοαπελευθερωτικής-αντιιμπεριαλιστικής διάστασης του αγώνα με την επίκληση της «ιδεολογικής-ταξικής καθαρότητας», σε συνδυασμό με τα μεταμοντέρνα νεοφιλελέ ιδεολογήματα, βάσει των οποίων τα έθνη δεν είναι παρά «κοινωνικές-συμβολικές κατασκευές», κάθε αναφορά στο έθνος και στην πατρίδα είναι δήθεν δηλωτική εθνικισμού-φασισμού, ενώ ο ιμπεριαλιστικός κοσμοπολιτισμός τύπου ΕΕ-ΝΑΤΟ προβάλλει ως δήθεν «αυθεντικός διεθνισμός», οδήγησε και στην ευρείας κλίμακας εδραίωση και παγίωση μιας «αντιμνημονιακής» εκδοχής «εθνικο-πατριωτισμού». Η σύγχυση επιδεινώθηκε με τα 4,5 χρόνια μνημονιακής διακυβέρνησης από ένα σχήμα με κορμό εκδοχή μιας ευρωατλαντικής άκρως καιροσκοπικής και καθεστωτικής «αριστεράς», σε συνεργασία με «ψεκασμένα» ρετάλια του ακροδεξιού ευρωατλαντισμού… Διαμορφώθηκε λοιπόν ένα «νέου τύπου» ακροδεξιό κοινό, το οποίο θεωρεί παρωχημένες τις ταξικές αντιθέσεις και τις αντίστοιχες ιδεολογικοπολιτικές αντιπαραθέσεις, μιας και προσλαμβάνει ως κυρίαρχη αντίθεση το δίπολο «παγκοσμιοποιητών/εθνομηδενιστών-αντιπαγκοσμιοποιητών/εθνικιστών». Ένα κοινό που έχει εθιστεί να καταπίνει αμάσητη και να μηρυκάζει άρδην όποια εθνικιστική και συνομωσιολογική ακροδεξιά μπαρούφα εκλαμβάνει ως «επιχείρημα» και «αποχρώντα λόγο/εξηγητικό σχήμα», ότι του φανεί ότι «φωτίζει το δρόμο» και ενισχύει το στρατόπεδό του σε αυτό το δίπολο «σκότους-φωτός»… Εδώ, όπως και σε κάθε αγελαία αντιπαράθεση του συρμού, ο εντυπωσιασμός με όρους εξαρτημένων αντανακλαστικών υποσκελίζει την ορθολογική κρίση, η ατάκα εκτοπίζει κάθε αξίωση επιστημονικής τεκμηρίωσης.
Σε αυτό το πνεύμα λοιπόν λανσάρεται και καθ’ ημάς ακέραια η συνομωσιολογική ρητορική της ακροδεξιάς του «κόμματος του τσαγιού» των ΗΠΑ και των απανταχού προθύμων συνοδοιπόρων του, σε ποικίλες εκδοχές για κάθε γούστο. Στα συνολάκια ιδεολογημάτων του είδους προτείνονται πακέτα που συνδυάζουν την «αντιπαγκοσμιοποίηση» με εθνικισμό/ρατσισμό, θρησκοληψίες, «λαθρομεταναστοφαγικές» διαθέσεις, συνομωσιολογικές «ερμηνείες» περί κατασκευής και διάδοσης του SARS–CoV–2 ή/και περί παντελούς ανυπαρξίας του, αντιεμβολιαστική υστερία συνοδευόμενη από «αγώνα ενάντια στο τσιπάρισμα» (που μεθοδεύει ο Μπιλ Γκέιτζ, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, οι Κινέζοι κομμουνιστές κ.λπ.), μεταφυσική τεχνοφοβική υστερία κατά των τηλεπικοινωνιακών δικτύων 5G, κατά των «αεροψεκασμών» και άλλα καλούδια για μερακλήδες του είδους. Το τελευταίο που ενδιαφέρει τους προαγωγούς τέτοιων ιδεοληψιών είναι η αντιστοιχία με την πραγματικότητα και η επιστημονική τεκμηρίωση της πραμάτειας τους. Κατά τα φαινόμενα, το κοινό αυτό δεν περιορίζεται σε κάποιους περιθωριακούς γραφικούς κύκλους. Δείχνει ότι είχε και έχει πλέον ιδεολογικοπολιτική έκφραση και κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Πληθαίνουν στα «κοινωνικά δίκτυα» προτροπές για διαδηλώσεις στήριξης του «αγωνιστή» Τραμπ – θύματος άλλης μίας «έγχρωμης επανάστασης»…
Τα παραπάνω λειτουργούν και ως αποδεικτικά στοιχεία περί του που μπορεί να οδηγήσει η ανιστορική και αντιεπιστημονική απόσπαση, υπερδιόγκωση/απολυτοποίηση του διπόλου έθνος-κράτος & παγκοσμιοποίηση από το όλο πλαίσιο των παγκόσμιων σχέσεων (πρωτίστως των σχέσεων παραγωγής) και η αναγόρευση αυτού του διπόλου σε «κυρίαρχη αντίθεση στις μέρες μας», μάλιστα υπεράνω ταξικών αντιθέσεων, υπεράνω της αντίθεσης αριστεράς-δεξιάς, φασισμού-αντιφασισμού… Η άγνοια/ημιμάθεια δεν μπορεί να συνιστά οδηγό στο σύγχρονο κουβάρι των εθνικών και παγκόσμιων αντιφάσεων, ούτε και επιχείρημα υπέρ ενός επαναστατικού προγράμματος… Ισχυρισμοί του τύπου «μια επαναστατική διαδικασία πρέπει να ξεκινά πάντα με την ανάκτηση των ιδεών του έθνους και της πατρίδας» είναι δηλωτικοί ολικής φυγής στο φαντασιακό κάποιων απόλυτων «καθαρών ιδεών» ή/και εντεταλμένης υπηρεσίας-εκδούλευσης σε χειραγωγικούς, παρελκυστικούς σχεδιασμούς όχι και τόσο καθαρών δυνάμεων και συμφερόντων…
Στοιχειώδης επιστημονική γνώση μαρξιστικής πολιτικής οικονομίας και κοινωνικής θεωρίας καθιστά σαφές ότι δεν υπάρχουν ισότιμα, ισάξια, ισοδύναμα έθνη κράτη ή/και ιδέες περί αυτών. Τα έθνη, τα κράτη, οι περιφερειακές ολοκληρώσεις, συνασπισμοί κ.ο.κ. (και οι συνακόλουθες ιδέες περί αυτών) λειτουργούν ως οργανικά στοιχεία εξαιρετικά ανισομερών, παγκόσμιας εμβέλειας εκμεταλλευτικών οικονομικών (πολιτικών, στρατιωτικών, πολιτισμικών κ.λπ.) σχέσεων, όπου καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν οι γιγάντιοι μηχανισμοί των Πολυεθνικών Πολυκλαδικών Μονοπωλιακών Ομίλων. Οι φορείς του κεφαλαίου, κατά περίπτωση, προτάσσουν συνθήματα υπέρ του εθνικισμού/σοβινισμού/ρατσισμού κ.λπ. (όπως ο κάθε Τραμπ, Μπολσονάρο κ.λπ.) είτε υπέρ του «παγκοσμιοποιημένου» κοσμοπολιτισμού (όπως η Κλίντον, ο εσμός των απανταχού τέκνων του Σόρος κ.λπ.) για να προαγάγουν τα κυνικά ταξικά συμφέροντά τους, ως δύο όψεις ενός και του αυτού νομίσματος, των κατά βάση ίδιων ιδιοτελών συμφερόντων. Η όποια διαφορά αυτών των πόλων έγκειται μάλλον στις εκάστοτε εμφάσεις και στις ιεραρχήσεις επιμέρους κεφαλαίων και στις συνακόλουθες χειραγωγικές σκοπιμότητες παρά στα ευρύτερα και βαθύτερα στρατηγικά συμφέροντα του εν λόγω ιμπεριαλιστικού κέντρου που εξυπηρετεί η πολιτική τους.
Το κάνουν αυτό συγκαλύπτοντας τον ταξικό μηχανισμό εκμετάλλευσης του κεφαλαίου σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο, πασχίζοντας επίσης να καμουφλάρουν τον όλο και πιο αποτρόπαια καταστροφικό χαρακτήρα της κυριαρχίας του κεφαλαίου και αποτρέποντας κάθε σκέψη για τη μόνη εναλλακτική προοπτική επιβίωσης της ανθρωπότητας: την επαναστατική ενοποίηση της ανθρωπότητας (σοσιαλισμό-κομμουνισμό κατά Μαρξ), για την οποία ωριμάζουν σε πρωτοφανή βαθμό οι νομοτελείς αναγκαίοι και ικανοί όροι (σε επίπεδο δημιουργικών δυνατοτήτων της επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου προς όφελος της ανθρωπότητας, ανάπτυξης του υποκειμένου της εργασίας, αναγκαιότητας σχεδιοποίησης της παραγωγής και των επιπτώσεών της στη φύση και στην κοινωνία, αποτροπής οικολογικής ή/και εμπόλεμης καταστροφής, διεξόδου στο διάστημα κ.λπ.).
Εδώ φυσικά παίζει ρόλο και το εθνικό ζήτημα, όχι αυτόνομα, αλλά οργανικά ενταγμένο στον στρατηγικό αγώνα για την παραπάνω ενοποίηση, στο βαθμό που οι αγώνες λαών και περιφερειών για λαϊκή-εθνική κυριαρχία, κατά του ιμπεριαλισμού και της νεοαποικιοκρατίας συνιστούν δυναμικό στοιχείο του κοινού στρατηγικού αγώνα της εποχής. Αυτό αφορά τον αγώνα λαών και χωρών με μέσω ή/και κάτω του μέσου επίπεδο ανάπτυξης και αντίστοιχες θέσεις/ρόλους στο παγκόσμιο χωροδικτύωμα συσχετισμού δυνάμεων. Τουναντίον, όταν προτάσσεται το «μεγαλείο» ενός έθνους-κράτους εκ των μητροπόλεων του παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού συστήματος, αυτό αφορά μονοσήμαντα τις πιο επιθετικές, μισάνθρωπες και καταστροφικές δυνάμεις του παγκόσμιου κεφαλαιοκρατικού συστήματος. Είναι επιεικώς αφελές να συντάσσεται κάποιος με τη μερίδα του Πολυεθνικού Πολυκλαδικού Μονοπωλιακού κεφαλαίου που εκφράζει ο Τραμπ (με την επιδίωξη του τελευταίου «να κάνει εκ νέου τις ΗΠΑ μεγάλες», δηλ. να ανασχέσει την κατάπτωση του αμερικανικού πόλου αυτού του κεφαλαίου, να πασχίσει με νέες εκατόμβες να εδραιώσει και να επεκτείνει την κυριαρχία του) και να τρέφει αυταπάτες περί εξυπηρέτησης κατ’ αυτό τον τρόπο εθνικών και διεθνικών «επαναστατικών σκοπών»!…
Όταν λοιπόν κάποιοι συγχέουν παρελκυστικά τους στρατηγικούς σκοπούς του καθεστώτος των ως άνω μονοπωλιακών ομίλων με τα συμφέροντα των καταπιεσμένων λαών, της εργατικής τάξης και της επανάστασης, είναι σαφές τίνος συμφέροντα εξυπηρετούν και για τι είδους χρήσιμους ηλιθίους ψαρεύουν στα θολά νερά της πρωτοφανούς συστημικής κρίσης…
*Αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης, μέλος του Ομίλου Επαναστατικής Θεωρίας και της Διεθνούς σχολής «Η Λογική της Ιστορίας».