Για την εποχή και τα καθήκοντα των κομμουνιστών

Ωστόσο, αυτή η νέα εποχή δεν συνιστά ποιοτικά και ουσιαστικά επιστροφή στην προ του 1917 εποχή, σε μια μονοκρατορία του καπιταλισμού, παρά το γεγονός ότι στην επιφάνεια έτσι δείχνουν τα πράγματα. Γι’ αυτό ο Μαρξ έγραφε: «Κάθε επιστήμη θα ήταν περιττή, αν η μορφή εμφάνισης και η ουσία των πραγμάτων συμπίπτανε άμεσα» («Το Κεφάλαιο», τ. 3, σ. 1004).

Οι Θέσεις ορθά επισημαίνουν ότι η «εκδήλωση της νέας βαθιάς διεθνούς οικονομικής κρίσης και η φανερή αδυναμία των δημόσιων συστημάτων Υγείας στην αντιμετώπιση της πανδημίας στα ιμπεριαλιστικά κέντρα φωτίζουν τη σήψη και τις οξύτατες αντιθέσεις του καπιταλιστικού συστήματος» (θ. 1). Πράγματι, τα στοιχεία είναι συγκλονιστικά και ενδεικτικά τόσο των αντιθέσεων, όσο και της επιλογής των αστικών τάξεων για την προς όφελός τους αξιοποίηση της πανδημίας. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι μια σειρά χωρών, που παρά τις νέες συνθήκες στηρίζονται στον κρατικό κεντρικό σχεδιασμό υπό την εξουσία Κομμουνιστικών Κομμάτων αντιμετώπισαν με υποδειγματικό τρόπο την πανδημία. Κούβα, Βιετνάμ, Βόρειος Κορέα, Λάος, Κίνα, παρά την κριτική που μπορεί (και πρέπει) να τους ασκηθεί για διάφορα ζητήματα, δεν μπορούν να κατηγοριοποιούνται ανεπιφύλακτα ως καπιταλιστικά ή/και ιμπεριαλιστικά κράτη (βλ. Κίνα) και να χαρίζονται στον ταξικό αντίπαλο, ο οποίος, παρεμπιπτόντως, όλο και πιο συστηματικά παίρνει «ειρηνικά» οικονομικά κ.λπ. μέτρα ή/και ενεργοποιεί την πολεμική του μηχανή εναντίον τους.

Σήμερα, οι ανάγκες της εποχής επιβάλλουν όσο ποτέ στους κομμουνιστές να διακρίνουν τις πλέον αντιδραστικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, απεμπολώντας τη θεωρία των ίσων αποστάσεων και να πρωτοστατήσουν στη δημιουργία αντιιμπεριαλιστικού μετώπου κατά των δυνάμεων αυτών, προετοιμάζοντας το λαό για τις μάχες που έρχονται πρωτίστως εναντίον της δικής του αστικής τάξης. Η κρίση του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος συνιστά ανασταλτικό παράγοντα. Το Κόμμα, με τις διεθνείς πρωτοβουλίες που έχει πάρει και οι οποίες αποτελούν σημαντική παρακαταθήκη, συμβάλλει στην κατεύθυνση διεθνιστικής αλληλεγγύης και συνεννόησης, ωστόσο αυτές οι προσπάθειες πρέπει να αναβαθμιστούν ποσοτικά και ποιοτικά, όχι μόνο σε πολιτικό, αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο. Για παράδειγμα, οι Θέσεις κάνουν λόγο αρκετές φορές για τη «μεγάλης κλίμακας μετανάστευση, κυρίως προς χώρες της ΕΕ, νεότερων και συχνά ειδικευμένων εργαζομένων» (θ. 3). Μέλη και φίλοι του Κόμματος μπορούν να αποτελέσουν την πρώτη μαγιά για Οργανώσεις στις χώρες μετανάστευσης από κοινού με άλλους μετανάστες, αλλά και ντόπιους εργαζόμενους στο χώρο της επιστήμης και των νέων τεχνολογιών. Ο Λένιν έλεγε ότι «ένας μηχανικός θα φτάσει στην αναγνώριση του κομμουνισμού όχι έτσι, όπως έφτασε ο παράνομος προπαγανδιστής, ο λόγιος, αλλά από τα δεδομένα της επιστήμης του (…)» (Απαντα, τ. 42, σ. 346).

Η ανάπτυξη της επιστήμης ως άμεσης παραγωγικής δύναμης από τη μια και η περαιτέρω υπαγωγή της στο κεφάλαιο από την άλλη, δημιουργούν ένα νέο πλαίσιο για την ανθρωπότητα μέσα σε ένα φάσμα δυνατοτήτων που κινείται από τις πλέον δημιουργικές έως τις πλέον καταστροφικές πτυχές. Ο εντοπισμός των πλέον προοδευτικών πλευρών με προοπτική, όπως η αλλαγή στη σύνθεση της εργατικής τάξης, με την εμφάνιση νέων (δίπλα στο παραδοσιακό βιομηχανικό προλεταριάτο) επιστημονικά καταρτισμένων στρατιών της εργασίας, που προς το παρόν συνιστούν τάξη εν εαυτή κι όχι δι’ εαυτή, απαιτεί και αντίστοιχες μορφές πάλης. Για την ακρίβεια, συνδυασμό παραδοσιακών και νέων μορφών. Αντίστοιχα και ο τρόπος αλληλεπίδρασης και προπαγάνδας οφείλει να είναι διαφορετικός, πιο σύνθετος.

Αυτό το νέο σύνθετο πλέγμα αντικειμενικών και υποκειμενικών συνθηκών επιβάλλει επικαιροποίηση και ανάπτυξη του θετικού προσδιορισμού των προοπτικών της κοινωνίας, του κομμουνισμού ως στρατηγικού σκοπού και των αντίστοιχων αυτού του σκοπού και της εποχής τακτικών. Νέες, πρωτόγνωρες καταστάσεις απαιτούν και νέο τρόπο οργάνωσης του επαναστατικού υποκειμένου, όπου η επιτελική και η εκτελεστική δουλειά δεν θα συνιστούν πλευρές ενός υποδουλωτικού καταμερισμού εργασίας. Η θεωρητική δουλειά στις σημερινές συνθήκες είναι (και πρακτικά) εξαιρετικά σημαντική. «Ο συνδυασμός της θεωρητικής και πρακτικής δράσης» (θ. 27) γίνεται επιτακτική ανάγκη.

Οι συνθήκες μέσα στις οποίες καλούνται να δράσουν οι κομμουνιστές είναι αντίξοες. Ο ταξικός αντίπαλος έχει βγάλει συμπεράσματα από όλη την προηγούμενη περίοδο και ιδιαίτερα από τις νίκες και ήττες του ταξικού επαναστατικού κινήματος του τελευταίου αιώνα. Ετσι έχει αναβαθμίσει την παρέμβασή του τόσο ιδεολογικά – χειραγωγικά, όσο και πρακτικά – κατασταλτικά. Οι πόλεμοι είναι πλέον σε σημαντικό βαθμό υβριδικοί. Ο ταξικός πόλεμος δεν μπορεί να μην είναι. Ο αντίπαλος και το γνωρίζει και τον χρησιμοποιεί ήδη. Από την πλευρά μας οφείλουμε να βρούμε τα μέσα και τους τρόπους που αντιστοιχούν στην εποχή, ώστε η παρέμβασή μας να είναι αντίστοιχη των σημερινών συνθηκών, αξιοποιώντας, όπου είναι δυνατό, τα μέσα που προσφέρουν ευρεία απεύθυνση σε πλατιές μάζες (ακόμα κι αν αυτά κυριαρχούνται από τον αντίπαλο, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης). Κυρίως όμως δημιουργώντας νέα, αντίστοιχα των αναγκών του παρόντος και του μέλλοντος της ανθρωπότητας, με δυνατότητα «ασύμμετρων πληγμάτων». Η τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί και με αυτόν τον τρόπο, αρκεί να αποστασιοποιηθούμε από τον ετεροκαθορισμό, που πολλές φορές οδηγεί στο δίπολο τεχνοκρατία – τεχνοφοβία. Αυτό απαιτεί βαθιά γνώση του μαρξισμού, της ανεπτυγμένης επιστημονικής επαναστατικής θεωρίας και μεθοδολογίας, αλλά και επιμέρους επιστημών. Αν δεν πρωτοστατήσουν σ’ αυτήν την κατεύθυνση οι κομμουνιστές, τότε ποιος;

Με βάση τα παραπάνω, οι Θέσεις ορθά διαπιστώνουν ότι «παρά τον αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων, η εποχή μας είναι εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στον σοσιαλισμό – κομμουνισμό» (θ. 1). Οι δυνάμεις του κεφαλαίου κάνουν τα πάντα για να αποδείξουν ότι αυτό είναι αδύνατο, ότι ο σοσιαλισμός είναι ουτοπία. Οδηγούν την ανθρωπότητα στην καταστροφή και στον θάνατο. Θα το επιστρέψουμε; Το σύνθημα Κομμουνισμός ή θάνατος γίνεται επίκαιρο όσο ποτέ.