του Κώστα Γκιοτσαλίτη
Οι δυνάμεις της Μπολιβαριανής Επανάστασης και ο Νικολάς Μαδούρο αναδείχθηκαν νικητές των εκλογών στη Βενεζουέλα. Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα του Εθνικού Εκλογικού Συμβουλίου (CNE) η μπολιβαριανή συμμαχία (GPP-SB) με επικεφαλής τον Νικολάς Μαδούρο έλαβε το 51.95% των ψήφων και η στηριζόμενη από τις Η.Π.Α. ακροδεξιά αντιπολίτευση της Ενιαίας Πλατφόρμας (PUD) με επικεφαλής τον Εντμούνδο Γκονζάλες 43.18% αντίστοιχα. Τα επίσημα αποτελέσματα του CNE επιβεβαιώθηκαν στις 22 Αυγούστου και από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο (Tribunal Supremo de Justicia – TSJ). Τα εκλογικά αποτελέσματα αμφισβητήθηκαν από την πρώτη στιγμή από την αντιπολίτευση ενώ συντονισμένη ήταν η αντίδραση των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του δυτικού Τύπου, μέρος της διαχρονικής προσπάθειας να ανατρέψουν τη θέληση του λαού για εθνική ανεξαρτησία, επαναφέροντας τη χώρα στο καθεστώς της αμερικανικής αποικίας.
Η ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ
Το μπλοκ της Ενιαίας Πλατφόρμας (Plataforma Unitaria Democrática – PUD) συγκροτήθηκε ως ανεξάρτητη εθνική παράταξη το 2021. Αποτελεί ιστορική συνέχεια του παλαιότερου, ενιαίου συνασπισμού της αντιπολίτευσης ενάντια στον πρόεδρο Ούγο Τσάβες, ο οποίος ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2008 με την ονομασία Τράπεζα Δημοκρατικής Ενότητας (Mesa de la Unidad Democrática – MUD). Η πραγματική ηγέτιδα της Ενιαίας Πλατφόρμας είναι η Μαρία Κορίνα Μασάδο, μια πολιτική προσωπικότητα της άκρας δεξιάς της χώρας, η οποία έχει συνδεθεί με αρκετές προσπάθειες ανατροπής της μπολιβαριανής κυβέρνησης ενώ έχει διερευνηθεί από τις δικαστικές αρχές της Βενεζουέλας για τις οικονομικές και πολιτικές σχέσεις της με την Ουάσιγκτον[1]. Η υποψηφιότητα της Μασάδο απορρίφθηκε από το CNE καθώς έχει αποκλειστεί από την κατοχή δημοσίου αξιώματος λόγω της υποστήριξής της στις αμερικανικές κυρώσεις και στον πραξικοπηματία Χουάν Γκουαϊδό [2].
Ο αποκλεισμός της Μασάδο, οδήγησε την αντιπολίτευση στην υποψηφιότητα του πρώην διπλωμάτη Εντμούνδο Γκονζάλες Ουρούτια. Η Κουβανή δημοσιογράφος Νάντια Ντίας, σε άρθρο της στις 30 Ιουλίου, περιγράφει αποκαλυπτικά στοιχεία για την πολιτική δράση του Γκονζάλες[3]. Ο Γκονζάλες ήταν δεύτερος στην ιεραρχία της πρεσβείας της Βενεζουέλας στο Ελ Σαλβαδόρ μεταξύ των ετών 1979 – 1985 κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου. Όπως αποκαλύπτει η Ντίας, εκείνη την περίοδο συμμετείχε στην εφαρμογή της επιχείρησης Κόνδορα, ενός σχεδίου των Ηνωμένων Πολιτειών και των μυστικών της υπηρεσιών για την εξόντωση της αριστερής αντιπολίτευσης και των λαϊκών κινημάτων στην Λατινική Αμερική. Για τον ρόλο του Γκονζάλες και του πρέσβη Λεοπόλδο Καστίγιο, γνωστού με το προσωνύμιο El Matacuras (Ο δολοφόνος των ιερέων), η Ντίας σημειώνει χαρακτηριστικά:
«Η αποστολή του πρέσβη Καστίγιο και του Εντμούνδο Γκονζάλες ήταν να είναι πράκτορες του θανάτου. Σε αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA τον Φεβρουάριο του 2009, ο Καστίγιο αναφερόταν ως συνυπεύθυνος για τις υπηρεσίες πληροφοριών που συντόνισαν, χρηματοδότησαν και έδωσαν την εντολή για την εκτέλεση της επιχείρησης Κένταυρος, η οποία συνίστατο σε μια σειρά βίαιων ενεργειών του στρατού του Σαλβαδόρ και των “ομάδων θανάτου” για τη φυσική εξόντωση των θρησκευτικών κοινοτήτων που συγκεντρώνονταν γύρω από τη συνεπή αναζήτηση της θεολογίας της απελευθέρωσης για μια ειρηνική λύση μέσω διαπραγματεύσεων του πολέμου».
Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ
Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ Μπερμούδες, Α’ Γραμματέας του Κ.Κ. Κούβας, 29 Ιουλίου: «Σήμερα η αξιοπρέπεια και το θάρρος του λαού της Βενεζουέλας θριάμβευσαν έναντι της πίεσης και της χειραγώγησης. Μεταφέρω στον αδελφό πρόεδρο Νικολάς Μαδούρο τα θερμά μας συγχαρητήρια για αυτή την ιστορική νίκη και τη δέσμευση της Κούβας να σταθεί στο πλευρό της Μπολιβαριανής και Τσαβικής Επανάστασης. Αδελφέ Νικολάς Μαδούρο, η νίκη σου, η οποία είναι νίκη του Μπολιβαριανού και Τσαβικού λαού, επικράτησε καθαρά της φιλοϊμπεριαλιστικής αντιπολίτευσης. Με αυτόν τον τρόπο νίκησαν επίσης την ντόπια, διαπλεκόμενη και μονροϊκή δεξιά. Ο Λαός μίλησε και η Επανάσταση νίκησε»[4].
Κομμουνιστική Νεολαία Κούβας (Unión de Jóvenes Comunistas de Cuba – UJC), 23 Αυγούστου: «Θαυμάζουμε τη διαρκή κινητοποίηση του τσαβικού λαού, συμπεριλαμβανομένης της νεολαίας του, που υπερασπίζεται το κυρίαρχο δικαίωμά του να αποφασίζει για το μέλλον του. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η νεολαία της Βενεζουέλας, με επικεφαλής την αδελφή μας Νεολαία του Ενωμένου Σοσιαλιστικού Κόμματος της Βενεζουέλας (JPSUV), μαζί με όλο το λαό, θα συνεχίσει να αποτελεί το προπύργιο και τη δύναμη της Μπολιβαριανής Επανάστασης»[5].
Σι Τζινπίνγκ, Γ.Γ. της Κ.Ε. του Κ.Κ. Κίνας, συγχαρητήρια επιστολή στον Νικολάς Μαδούρο για την επανεκλογή του, 30 Ιουλίου: «Από την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Πρόεδρος Μαδούρο οδήγησε την κυβέρνηση και τον λαό της Βενεζουέλας στην επιδίωξη μιας πορείας ανάπτυξης προσαρμοσμένης στις δικές τους εθνικές συνθήκες, σημειώνοντας αξιοσημείωτα επιτεύγματα στον σκοπό της εθνικής ανάπτυξης. Η Κίνα και η Βενεζουέλα είναι καλοί φίλοι με αμοιβαία εμπιστοσύνη και καλοί εταίροι στην κοινή ανάπτυξη. Η Κίνα θα υποστηρίξει, όπως πάντα, σθεναρά τις προσπάθειες της Βενεζουέλας να διαφυλάξει την κυριαρχία, την εθνική αξιοπρέπεια και την κοινωνική σταθερότητα, καθώς και το δίκαιο αγώνα της αντίθεσης στην εξωτερική παρέμβαση»[6].
Η πολιτική ηγεσία της Κούβας και το Κ.Κ. Κούβας εξέφρασε την πιο σταθερή και συστηματική πολιτική στήριξη στις δυνάμεις της μπολιβαριανής επανάστασης και τον πρόεδρο Νικολάς Μαδούρο. Οι δύο χώρες, οι οποίες εξάλλου είναι στο στόχαστρο του οικονομικού πολέμου των Η.Π.Α. μέσω του εμπάργκο, είναι η μία για την άλλη ο πλέον αξιόπιστος σύμμαχος στη Λατινική Αμερική. Συγχρόνως, μετά το αποτέλεσμα των εκλογών, εξέφρασαν τη στήριξή τους στην μπολιβαριανή συμμαχία και τον Νικολάς Μαδούρο πλήθος σημαντικών κομμουνιστικών κομμάτων, τα οποία αποτελούν παράλληλα μέλη του διεθνούς δικτύου Solidnet. Ενδεικτικά, από τη Λατινική Αμερική τα Κ.Κ. Κούβας, Βραζιλίας, Αργεντινής, Περού (Κόκκινη Πατρίδα), Κολομβίας, Βολιβίας, Εκουαδόρ και το Λαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα Μεξικού (PPSM), ακόμα τα Κ.Κ. Πορτογαλίας, Ρωσικής Ομοσπονδίας, Ιταλίας, Ισπανίας, το Κ.Κ. Λαών της Ισπανίας, το Νέο Κ.Κ. Γιουγκοσλαβίας και τέλος τα Κ.Κ. Ινδίας (Μαρξιστικό), Κίνας, Κένυας, Νότιας Αφρικής και Αυστραλίας.
Η ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΤΟΥ Κ.Κ. ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ
Το Κ.Κ. Βενεζουέλας συμμετείχε στη συμμαχία των αντιιμπεριαλιστιών και πατριωτικών δυνάμεων με επικεφαλής τον Νικολάς Μαδούρο. Στις 26 Φεβρουαρίου του 2018, μεταξύ του Κ.Κ. Βενεζουέλας (PCV) και του Ενωμένου Σοσιαλιστικού Κόμματος Βενεζουέλας (PSUV) υπογράφηκε συμφωνία η οποία περιλάμβανε 19 σημεία, 17 σημεία πολιτικής συμφωνίας και 2 εκτελεστικά. Το τελευταίο σημείο της συμφωνίας (σημείο 17) προέβλεπε τα ακόλουθα:
«Το PCV, με βάση αυτή τη συμφωνία και τα διάφορα άλλα σημεία συμφωνίας με το PSUV σε τομείς της εσωτερικής και διεθνούς πολιτικής, αγκαλιάζει την υποψηφιότητα του συμπατριώτη μας Νικολάς Μαδούρο Μόρος, επικεφαλής ενός ευρύτατου συνασπισμού κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων – από τον οποίο θα πρέπει να προκύψει η συλλογική και ενιαία ηγεσία της διαδικασίας – ως υπερασπιστή των προσδοκιών και των αγώνων του λαού μας ενάντια στον ιμπεριαλισμό, για την ενότητα της Λατινικής Αμερικής και για την εθνική κυριαρχία και ανάπτυξη της χώρας μας. Ως εκ τούτου, θα αγωνιστούμε από κοινού, με τον δέοντα σεβασμό στην αυτονομία κάθε κόμματος, ώστε να επιτύχουμε μια συντριπτική νίκη στις επερχόμενες εκλογές της 22ας Απριλίου 2018.»[7]
Στην περίοδο που ακολούθησε μετά την επανεκλογή του προέδρου Νικολάς Μαδούρο στις εκλογές του 2018, η μπολιβαριανή κυβέρνηση ήρθε αντιμέτωπη με την επιχείρηση πραξικοπήματος και την αυτοανακήρυξη ως μεταβατικού προέδρου του Χουάν Γκουαϊδό, στα γεγονότα που έλαβαν χώρα τον Ιανουάριο του 2019. Η αμερικανική κυβέρνηση προχώρησε σε ένταση των κυρώσεων και του οικονομικού στραγγαλισμού. Το Κ.Κ. Βενεζουέλας θεώρησε τα επόμενα χρόνια ότι το πρόγραμμα συμφωνίας μεταξύ των δύο κομμάτων δεν υλοποιήθηκε και αναιρέθηκε από τη νεοφιλελεύθερη – κατά το ίδιο – πολιτική του Νικολάς Μαδούρο και της μπολιβαριανής κυβέρνησης.
Η σύγκρουση μεταξύ του Κ.Κ. Βενεζουέλας και του κυβερνώντος PSUV οξύνθηκε καθώς μια ομάδα μελών και στελεχών προσέφυγε στη δικαιοσύνη εναντίον της ηγεσίας του Όσκαρ Φιγκέρα. Το ανώτατο δικαστικό όργανο TSJ διόρισε νέα επταμελή διοίκηση στο κόμμα υπό τον Χένρυ Πάρρα στις 11 Αυγούστου του 2023 (απόφαση 1.160). Η ομάδα των διαφωνούντων μελών του κόμματος είχαν προσφύγει συνταγματικά θεωρώντας ότι η ηγεσία του δεν είναι νόμιμη, ενώ ταυτόχρονα παραβίαζε τις αρχές του κόμματος. Το Κ.Κ. Βενεζουέλας υπό τον Όσκαρ Φιγκέρα κατηγόρησε την κυβέρνηση για αντιδημοκρατική παρέμβαση στο κόμμα κάνοντας λόγο για επιχείρηση του κυβερνώντος κόμματος για πολιτικό έλεγχο του PCV και ακύρωση της νομικής υπόστασης του κόμματος [8]. Η πτέρυγα υπό τον Όσκαρ Φιγκέρα, η οποία εμφανίζεται ως η επίσημη εκπροσώπηση του κόμματος και συμμετέχει ακόμα στην πλατφόρμα του Solidnet, αναγνωρίζεται επίσημα από το Κ.Κ.Ε. στη χώρα μας και μάλιστα παρουσιάζεται ως ένα από τα λίγα θεωρητικά «καθαρά» και επαναστατικά κομμουνιστικά κόμματα διεθνώς.
Ο ΥΠΟΨΗΨΙΟΣ ΕΝΡΙΚΕ ΜΑΡΚΕΣ
Η «ούλτρα επαναστατική» πτέρυγα του Όσκαρ Φιγκέρα, η οποία εμφανίζεται ως θύμα αντικομμουνιστικών διώξεων, κάνει λόγο για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εργατικών ελευθεριών και αντιδημοκρατική εκτροπή στη χώρα. Αποχώρησε από τη συμμαχία με τον Νικολάς Μαδούρο και τη συμφωνία 19 σημείων του 2018 (συμφωνία PSUV-PCV) κατηγορώντας τον ως σοσιαλδημοκράτη. Ωστόσο, στις πρόσφατες εκλογές συμμάχησε με έναν πολιτικό της δεξιάς, φιλοδυτικής αντιπολίτευσης, αντικομμουνιστή, οπαδό της οικονομίας του κεφαλαίου και των ιδιωτικοποιήσεων: τον Ενρίκε Μάρκες.
Στις 22 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε η τρίτη φάση της XVI Εθνικής Συνδιάσκεψης του Κ.Κ. Βενεζουέλας, για τον καθορισμό της τακτικής του κόμματος εν όψει των προεδρικών εκλογών στις 28 Ιουλίου. Η συνδιάσκεψη κατέληξε στην υποστήριξη της υποψηφιότητας του Ενρίκε Μάρκες και η ανακοίνωσή της πραγματοποιήθηκε από τον Γ.Γ. της Κ.Ε. Όσκαρ Φιγκέρα στις 25 Ιουνίου με την ολοκλήρωση των εργασιών της. Σύμφωνα με το επίσημο όργανο του κόμματος Tribuna Popular στις 25 Ιουνίου, ο Όσκαρ Φιγκέρα δήλωσε σχετικά με τις εργασίες του συνεδρίου ότι «θεωρήθηκε απαραίτητο να συνεχιστεί η προώθηση της συνάντησης των διαφορετικών δημοκρατικών και λαϊκών ρευμάτων, όχι μόνο εκείνων που ταυτίζονται με την αριστερά, αλλά και με το δημοκρατικό στρατόπεδο, που είναι σήμερα πεπεισμένοι ότι είναι απαραίτητο να βγούμε από αυτήν την ιστορική τραγωδία»[9].
Ο Ενρίκε Μάρκες, στις προεδρικές εκλογές του 2006 συντάχθηκε με τον Μανουέλ Ροζάλες, κύριο αντίπαλο του Ούγο Τσάβες και παρέμεινε σταθερά στον χώρο της αντιπολίτευσης στον Τσαβισμό και την Μπολιβαριανή Επανάσταση [10], ενώ μάλιστα κατηγορούσε την μπολιβαριανή ως κομμουνιστική. Στη συνέχεια, την περίοδο 2016-2017 διετέλεσε Α’ Αντιπρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης με τη συμβολή και της αντιπολίτευσης (Mesa de la Unidad – MUD), ως ένα από τα δύο μέλη της αντιπολίτευσης που συμμετείχαν στο πενταμελές σώμα. Τον Ιανουάριο του 2018, ο Ενρίκε Μάρκες ήταν μέλος της ομάδας εκπροσώπησης της αντιπολίτευσης στον γύρο διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση, η οποία έλαβε χώρα στο Σάντο Δομίνγκο, πρωτεύουσα της Δομηνικανής Δημοκρατίας [11]. Τέλος, μεταξύ των ετών 2021 και 2023, ήταν αντιπρόεδρος της Εθνικής Εκλογικής Επιτροπής (Consejo National Electoral – CNE) της Βενεζουέλας. Ο Ενρίκε Μάρκες και ο κύριος υποψήφιος της αντιπολίτευσης, ο Εντμούνδο Γκονζάλες, ήταν οι δύο μόνοι υποψήφιοι των εκλογών οι οποίοι αρνήθηκαν να υπογράψουν τη δήλωση σεβασμού και αναγνώρισης των αποτελεσμάτων τα οποία θα προέκυπταν από την εκλογική διαδικασία [12]. Ο ίδιος δήλωσε χαρακτηριστικά στις 29 Απριλίου στη χρηματοδοτούμενη από την Ουάσιγκτον Φωνή της Αμερικής (Voz de America) -στην οποία και φιλοξενείται πολύ τακτικά – για τον ρόλο του και τη σχέση του με την αντιπολίτευση:
«Ανήκω στον τομέα της αντιπολίτευσης. Ήμουν πρόεδρος του Un Nuevo Tiempo. Ήμουν αντιπρόεδρος της Βουλής το 2016. Συμμετείχα σε όλες τις αποφάσεις της Τραπέζης Ενότητας. Κανείς δεν μπορεί να έχει αμφιβολίες για το ποια ήταν η δουλειά μου αυτό το διάστημα: να αναζητήσω πολιτική αλλαγή»[13].
Στις πρόσφατες εκλογές έλαβε μέρος με την πολιτική πλατφόρμα Centrados η οποία ιδρύθηκε το 2021 από στελέχη προερχόμενα από τη μεγάλη παράταξη της αντιπολίτευσης Τράπεζα Δημοκρατικής Ενότητας (MUD), τα οποία διαχωρίστηκαν με αφορμή το θέμα της συμμετοχής στις εκλογές το 2018. Έχει ενδιαφέρον ότι τόσο το όνομα όσο και το λογότυπο της πλατφόρμας μοιάζουν να είναι πιστή αντιγραφή ενός μικρού τοπικού, ισπανικού, κεντρώου και φιλο-ΕΕ κόμματος. Το οικονομικό πρόγραμμα του Ενρίκε Μάρκες περιλαμβάνει ένα πλαίσιο πολιτικών μεγαλύτερης στήριξης και προώθησης του ιδιωτικού τομέα, φοροαπαλλαγών στις ιδιωτικές επιχειρήσεις και παρουσιάζει ως λύσεις χρηματοδότησης της οικονομίας την προσφυγή για δανειοδότηση στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Ο Ενρίκε Μάρκες στις συνεντεύξεις του συστηματικά αποφεύγει να καταδικάσει τις Ηνωμένες Πολιτείες για τον εθνοκτόνο οικονομικό στραγγαλισμό στην πατρίδα του. Οι τραγικές συνέπειες στην οικονομική ζωή της Βενεζουέλας και οι δυσκολίες των πολιτών της χώρας εμφανίζονται ως αποκλειστικό προϊόν της πολιτικής του Νικολάς Μαδούρο. Κύριο αντικείμενο των παρεμβάσεών του προεκλογικά αφορούσε η κριτική στην μπολιβαριανή κυβέρνηση, υιοθετώντας στο σύνολο την πολιτική κατεύθυνση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ περί παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυταρχικής διακυβέρνησης, ενώ παράλληλα δηλώνει ότι η χώρα του δε θα ακολουθήσει τον δρόμο της Κούβας.
Σε ό,τι αφορά τον πολιτικό του ρόλο στο πλαίσιο της αντιπολίτευσης, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η περιγραφή του Κέντρου Ουίλσον (Wilson Center) σε άρθρο της Μύριαμ Κόρνμπλιθ (Miriam Kornblith), στις 25 Ιουλίου, μόλις δύο ημέρες πριν τις εκλογές. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Κέντρο Ουίλσον (Wilson Center) είναι think tank της Ουάσιγκτον σε άμεση σχέση με την κυβέρνηση και τον Πρόεδρο των Η.Π.Α. Στη σύντομη αυτή έκθεση για τις εκλογές στη Βενεζουέλα, μεταξύ άλλων περιγράφεται η πολιτική θέση των υπολοίπων υποψηφίων, εκτός των δύο βασικών παρατάξεων (Μαδούρο – Γκονζάλες). Η έκθεση θεωρεί αυτές τις υποψηφιότητες, είτε στον έναν είτε στον άλλο βαθμό, ως ελεγχόμενες από την κυβέρνηση. Μόνο μια περίπτωση εξαιρεί και αυτή είναι του Ενρίκε Μάρκες. Πιο συγκεκριμένα η έκθεση σημειώνει:
«Υπάρχουν άλλοι οκτώ, πολύ λιγότερο ανταγωνιστικοί, υποψήφιοι, αρκετοί από τους οποίους είναι μεταμφιεσμένοι φιλοκυβερνητικοί. Τρεις από αυτούς – ο Λουίς Μπρίτο, ο Λουίς Μαρτίνες και ο Ντανιέλ Σεμπάγιος – είναι σαφώς ευθυγραμμισμένοι με την κυβέρνηση και κατεβαίνουν ως εκπρόσωποι των πρώην κομμάτων της αντιπολίτευσης που εξαγοράστηκαν από την κυβέρνηση και το Ανώτατο Δικαστήριο. Ο Αντόνιο Εκάρι και ο Κλαούδιο Φερμίν είναι επίσης ευθυγραμμισμένοι με την κυβέρνηση, αλλά κατεβαίνουν χρησιμοποιώντας τα δικά τους κόμματα. Οι Χαβιέ Μπερτούτσι και Μπεντζαμίν Ραουσέο είναι ανεξάρτητοι. Μόνο ο Ενρίκε Μάρκες βρίσκεται κοντά στον συνασπισμό της αντιπολίτευσης, ο οποίος θεωρείται η τελευταία λύση για την αντιπολίτευση αν ο Γκονζάλες είχε αποκλειστεί»[14].
Σύμφωνα με την εφημερίδα Ελ Νασιονάλ, ο Ενρίκε Μάρκες πραγματοποίησε τον Απρίλιο συνάντηση με την Ενιαία Πλατφόρμα της αντιπολίτευσης στην οποία παρουσίασε το πολιτικό του πλαίσιο, τονίζοντας τη σημασία της ενότητας και της συνοχής της αντιπολίτευσης, αν και τελικά επιλέχθηκε η υποψηφιότητα του Εντμούνδο Γκονζάλες [15]. Ο Ενρίκε Μάρκες έχει εκφράσει κατά καιρούς την υποστήριξή του στον Χουάν Γκουαϊδό, τον ακροδεξιό Ενρίκε Καπρίλες και την περιβόητη Μαρία Κορίνα Μασάδο. Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων της αντιπολίτευσης, οι οποίες ακολούθησαν την απόπειρα πραξικοπήματος με την αυτοανακήρυξη στις 11 Ιανουαρίου 2019, ο Ενρίκε Μάρκες διακήρυττε τη στήριξή του στον Γκουαϊδό, χαιρετίζοντας τις κινητοποιήσεις της αντιπολίτευσης στις 23 του μήνα και δηλώνοντας χαρακτηριστικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Instagram) στις 25 Ιανουαρίου: «Ευχαριστώ τον λαό της Βενεζουέλας που μας συνόδευσε στις 23 Ιανουαρίου σε κάθε γωνιά της χώρας για να υποστηρίξει τον Χουάν Γκουαϊδό και τη διαδρομή που δημιούργησε η Εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας για τη διάσωση της δημοκρατίας. Θρηνούμε για τους θανάτους όσων δολοφονήθηκαν από την άθλια καταστολή του Μαδούρο. Σύντομα θα έρθει και η δικαιοσύνη. Η χώρα μας πρέπει να σταματήσει τα δεινά της και να ανοίξει τις πόρτες για ένα καλύτερο μέλλον. Ας μην έχουμε αμφιβολίες. Ας βάλουμε όλο μας το πνεύμα σε αυτόν τον ειρηνικό, δημοκρατικό και συνταγματικό αγώνα»[16].
Η επιλογή του συγκεκριμένου υποψηφίου προκάλεσε την αντίδραση στελεχών της πτέρυγας του κόμματος, όπως ο Καρόλους Βίμερ, γραμματέας του τμήματος Διεθνών του κόμματος, ο οποίος και διαγράφηκε. Είναι άξιο αναφοράς ότι, για τη στήριξή του ενάντια στις διώξεις της αντιπολίτευσης η ομάδα του Όσκαρ Φιγκέρα έλαβε ακόμα και τα συγχαρητήρια της Μαρία Κορίνα Μασάδο [17]. Ο Μάρκες, αναφερόμενος στην Μασάδο, δήλωνε:
«Η Μασάδο είναι πολύ σημαντική, ακόμα κι αν δεν πρόκειται να είναι υποψήφια λόγω της απόφασης του καθεστώτος. Εκείνη και εγώ είχαμε πολλές συζητήσεις όλα αυτά τα χρόνια. Είχαμε τις διαφορές μας, αλλά αυτό δεν με εμποδίζει να αγνοήσω τη δημοκρατική συνεισφορά της. Οι άνθρωποι που την ψήφισαν είναι οι ίδιοι που θα στηρίξουν εμένα ή τον νικητή υποψήφιο (από την αντιπολίτευση). Φιλοδοξώ να κερδίσω τις ψήφους του κόσμου που τη στήριξε. Θα τους ανοίξω την καρδιά μου»[18].
Ωστόσο, δεν είναι μόνο η ομάδα του Όσκαρ Φιγκέρα που κατηγορεί την μπολιβαριανή κυβέρνηση: την αντιδημοκρατική παρέμβαση στο υποτίθεται «επαναστατικό» Κ.Κ. Βενεζουέλας αναφέρει και το γνωστό για αυτές του τις ευαισθησίες Στέιτ Ντιπάρτμεντ, στο πλαίσιο έκθεσης προ των εκλογών για την διακυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο. Στην έκθεσή του περί Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τη Βενεζουέλα αναφέρεται χαρακτηριστικά:
«Ως επί το πλείστον, πριν από την υπογραφή της συμφωνίας για τον οδικό χάρτη της 17ης Οκτωβρίου, τα πολιτικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένων των Acción Democratica (Δημοκρατική Δράση), Primero Justicia (Πρώτα η Δικαιοσύνη) και Voluntad Popular (Λαϊκή Βούληση), δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα κομματικά τους σύμβολα ή εγγραφή υποψηφίων λόγω παρέμβασης εκπροσώπων Μαδούρο. Αντίθετα, τα ονόματα και τα σύμβολα των κομμάτων χρησιμοποιήθηκαν από ομάδες της αντιπολίτευσης που ελέγχονται από τον Μαδούρο. Το TSJ (Tribunal Supremo de Justicia – Ανώτατο Συμβούλιο Δικαιοσύνης) διόρισε νέο διοικητικό συμβούλιο για το Κομμουνιστικό Κόμμα της Βενεζουέλας (PCV) στις 11 Αυγούστου, αφαιρώντας τον έλεγχο του κόμματος από τους νόμιμους ηγέτες του. Το PCV κατήγγειλε την απόφαση του TSJ και είπε ότι η ηγεσία του κόμματος μεταφέρθηκε στα μέλη του PSUV»[19].
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Στις 28 Ιουλίου, μετά την ολοκλήρωση της εκλογικής διαδικασίας και ενώ είχε ξεκινήσει το ενορχηστρωμένο κύμα αμφισβήτησης των αποτελεσμάτων από την αντιπολίτευση και τις Η.Π.Α., το τμήμα του Κ.Κ. Βενεζουέλας υπό τον Όσκαρ Φιγκέρα, εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρει:
«Το Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Βενεζουέλας (PCV) καλεί τις γνήσια δημοκρατικές, λαϊκές και πατριωτικές δυνάμεις να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να υπερασπιστούν τη βούληση του λαού της Βενεζουέλας που εκφράστηκε αυτή την Κυριακή 28 Ιουλίου με σαφή πρόθεση πολιτική αλλαγή στη χώρα»[20].
Η πλατφόρμα Centrados έλαβε – σύμφωνα τόσο με τα επίσημα στοιχεία (CNE) όσο και σύμφωνα με τα στοιχεία της αντιπολίτευσης – λιγότερους από 30.000 ψήφους και ένα ποσοστό της τάξης του 0.24% και στις δύο περιπτώσεις. Η αμφισβήτηση των αποτελεσμάτων αφορά το ποσοστό των δύο βασικών μπλοκ: της αντιιμπεριαλιστικής συμμαχίας του Μεγάλου Πατριωτικού Πόλου (GPP-SB), με επικεφαλής τον Νικολάς Μαδούρο και της ακροδεξιάς αντιπολίτευσης της Ενιαίας Πλατφόρμας (PUD), με επικεφαλής τον Εντμούνδο Γκονζάλες. Είναι άξιο απορίας, ακόμα και αν δεχθεί κάνεις αυτές τις αμφισβητήσεις των αποτελεσμάτων, τι ακριβώς μεταφράζει το Κ.Κ. Βενεζουέλας ως πρόθεση πολιτικής αλλαγής στη χώρα; Διότι είναι αρκετά παράδοξο για κομμουνιστικό κόμμα να ερμηνεύει ως αίτημα πολιτικής αλλαγής τη λαϊκή στήριξη στο μπλοκ της φιλοϊμπεριαλιστικής αντιπολίτευσης.
Τέλος, είναι εξίσου ακατανόητο το γεγονός ότι, η ηγεσία του Κ.Κ.Ε., αντί να καταδικάσει έντονα αυτήν την ομάδα, η οποία συμμαχεί ανοιχτά με τη φιλοϊμπεριαλιστική αντιπολίτευση, την παρουσιάζει συστηματικά ως θύμα αντικομμουνιστικών διώξεων, αποκλείοντας κάθε αναφορά σε αυτές τις πολιτικές δράσεις. Άλλωστε, το να μη θέλει ένα κομμουνιστικό κόμμα, στο πλαίσιο της περίφημης γραμμής των «ίσων αποστάσεων» και της «καθαρής και επαναστατικής γραμμής», να στηρίξει τον αντιιμπεριαλιστή, φίλο της κουβανικής επανάστασης και της παλαιστινιακής υπόθεσης, σοσιαλδημοκράτη Μαδούρο είναι θεμιτό. Αλλά να το κάνει για να στηρίξει έναν φιλοδυτικό πολιτικό της δεξιάς, αντιτσαβικής αντιπολίτευσης είναι το λιγότερο περίεργο.
Πηγές
[1] https://venezuelanalysis.com/news/10537/
[2] https://www.reuters.com/world/americas/venezuela-opposition-candidate-machado-barred-holding-office-govt-2023-06-30/
[3] http://www.cubadebate.cu/especiales/2024/07/30/el-rostro-oculto-de-edmundo-gonzalez/
[4] http://www.cubadebate.cu/noticias/2024/07/29/nicolas-maduro-gana-las-elecciones-en-venezuela/
[5] Δήλωση στην επίσημη σελίδα της οργάνωσης στο facebook στις 23 Αυγούστου 2024
[6] Η αναφορά της επιστολής στην επίσημη σελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών της Λ.Δ. Κίνας. https://www.mfa.gov.cn/eng/xw/zyxw/202408/t20240801_11464750.html
[7] https://prensapcv.wordpress.com/2018/03/02/unitary-agreement-between-psuv-and-pcv/
[8] http://solidnet.org/article/CP-of-Venezuela-Nicolas-Maduros-government-takes-over-the-Communist-Party-of-Venezuela-by-storm/
[9] https://prensapcv.wordpress.com/2024/06/25/pcv-to-support-enrique-marquezs-presidential-candidacy/
[10] Ο Ενρίκε Μάρκες, συμμετέχοντας στο επιτελείο του Ροζάλες, φαίνεται να έρχεται σε επαφή με πολιτικά στελέχη της αμερικανικής πρεσβείας στο Καράκας. Η επαφή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο ενημέρωσης της πρεσβείας από πολιτικά στελέχη της αντιπολίτευσης, μεταξύ των οποίων ο Μάρκες, για πιθανή απάτη στην εκλογική διαδικασία από τη μεριά της κυβέρνησης Τσάβες, όπως αναφέρεται σε διαβαθμισμένο έγγραφο της πρεσβείας από τον τότε πολιτικό σύμβουλο Ντάνιελ Λόουτον (έχει διατελέσει υψηλόβαθμο πολιτικό στέλεχος και της πρεσβείας στην Αθήνα), στις 22 Νοεμβρίου του 2006, το οποίο διέρρευσε στον ιστότοπο WikiLeaks: https://wikileaks.org/plusd/cables/06CARACAS3456_a.html
[11] https://www.telesurenglish.net/news/Venezuelan-Talks-Advance-in-the-Dominican-Republic-20180112-0013.html
[12] https://www.eluniversal.com/politica/187893/nicolas-maduro-y-ocho-candidatos-presidenciales-firman-documento-del-tsj-para-aceptar-resultados
[13] https://www.vozdeamerica.com/a/entrevista-enrique-marquez-candidato-presidencial-venezuela-/7589311.html
[14] https://www.wilsoncenter.org/blog-post/sundays-election-venezuela-could-oust-ruling-party-after-quarter-century-power
[15] https://www.elnacional.com/venezuela/enrique-marquez-el-candidato-independiente-que-puede-ser-clave-para-la-unidad/
[16]Δημοσίευση του Ενρίκε Μάρκες στην προσωπική του σελίδα στο Instagram στις 25 Ιανουαρίου 2019
[17] https://orinocotribune.com/communist-party-of-venezuela-expresses-solidarity-with-far-right-politician-maria-corina-machado/
[18] https://english.elpais.com/international/2024-03-31/enrique-marquez-maduros-opponent-at-the-polls-even-if-chavismo-doesnt-want-to-it-must-accept-defeat.html?outputType=amp
[19] https://www.state.gov/reports/2023-country-reports-on-human-rights-practices/venezuela/
[20] http://solidnet.org/article/CP-of-Venezuela-Communique-On-the-presidential-election/