του Φίλιππου Μπαρδουνιώτη
Προκαλούν γέλιο τα “ελαφρού” τύπου αρθράκια των ευρωνατοϊκών οργανώσεων της αριστεράς για την ΛΔ Κίνας και κάτι δακρύβρεχτες αναρτήσεις για τον αντιφασιστικό, αντινατοϊκό πόλεμο στην Ουκρανία. Εκτός από την μάζωξη μικροαστών δυτικότροφων (ακαδημαϊκών και μη) οπαδών του αμερικανικού ιμπεριαλισμού που προωθούν τις απόψεις περί κρατικού καπιταλισμού στην ΛΔ Κίνας και στις άλλες χώρες του πρώιμου σταδίου του σοσιαλισμού, παπαγαλίζοντας τις θέσεις των δυτικών think tanks, και του γνωστού ταλαντούχου εμμίσθου Βαγενά, έχουμε και την ΜΚΟ αριστερά του ΝΑΡ- ΑΝΤΑΡΣΥΑ να ασχολείται με την Κίνα.
Αυτοί οι αντιμαρξιστές αντισοβιετικοί, αντικομμουνιστές, ονειροπόλοι (στην καλύτερη περίπτωση) του μικροαστικού σοσιαλισμού βρίσκονται σε σύγχυση και σε αντιδραστική θέση απέναντι στον σοσιαλισμό, το ΚΚΚ και το εργατικό κράτος. Αυτό έχει την ουσία του στην οπτική τους για την θεωρία της αξίας, και ανάγεται από τον μικροαστικό σοσιαλισμό του 19ου αιώνα.
Αυτοί οι προυντονιστές και όχι μαρξιστές, έχουν τεράστια διαφορά οπτικής και θέσης για την θεωρία της αξίας. Η διαφορά ανάμεσα στον μικροαστικό σοσιαλισμό και στον μαρξισμό είναι θεμελιώδη. Η διαφορά αυτή έρχεται από την ουσία της αξίας. Οι μικροαστοί δεν βλέπουν το εμπόρευμα σαν δημιουργημένη αξία από την εργασία, αλλά σαν “κατοχή” της προσωπικής εργασίας του εργάτη, μικροϊδιοκτήτη κοκ. Βλέπουν την εκμετάλλευση σαν ληστεία του προσωπικού προϊόντος εργασίας και το βλέπουν μόνο στην κυκλοφορία. Εδώ υπάρχει τεράστια διαφορά από την επιστημονική διαλεκτική προσέγγιση του Μαρξ. Στον μικροαστό: Το εμπόρευμα είναι δημιούργημα εργασίας που πέρασε μηχανιστικά από τον άνθρωπο σε αυτό. Δεν έχουμε μετασχηματισμό της ύλης, δεν έχουμε υλοποιημένη κοινωνική εργασία στο προϊόν. Η κατοχή του εμπορεύματος είναι εκ προοιμίου ατομική ιδιοκτησία, και η αξία εμφανίζεται μόνο με την πλευρά της προσωπικής εργασίας όταν το εμπόρευμα πωλείται (μόνο τότε “νομιμοποιείται” σαν κοινωνική αξία). Έτσι, ο μικροαστός βλέπει την ατομική ιδιοκτησία σαν “κλοπή” όχι υπεραξίας, αλλά σαν κλοπή εμπορεύματος ξένης εργασίας. Εδώ ο μικροαστός δεν μπορεί να δει την κοινωνική πλευρά της αξίας, γι’ αυτό και κόπτεται για την “δημοκρατικότητα” που στην ουσία της είναι μια εφαρμογή μιας φεντεραλιστικής κοινωνίας όπου οι τεχνίτες θα ανταλλάσσουν αξίες προσωπικής εργασίας ισότιμα (και όλα αυτά την εποχή της 4ης τεχνολογικής επανάστασης, της όλο και περεταίρω κοινωνικοποίησης της παραγωγής, της όλο και πιο επιτακτικής αναγκαιότητας της σχεδιοποιημένης οικονομίας κοκ).
Ακόμα και κατ’ όνομα μαρξιστικά κόμματα και οργανώσεις σήμερα, που αποστρέφονται την σχεδιασμένη οικονομία, τον σοσιαλισμό και την ΕΣΣΔ, στην ουσία τους, βρίσκονται σε αυτές τις αρχές, ακόμα και αν δεν το ξέρουν! Γιατί ο μικροαστός δεν μπορεί να καταλάβει και δεν θέλει να δει την κοινωνική πλευρά της αξίας. Είτε από αριστερά, είτε από δεξιά, αυτό που επιζητεί η καρδιά του είναι ένας καλύτερος καπιταλισμός, ή μια επιστροφή στα πρώτα στάδια του καπιταλισμού πριν τα μονοπώλια. Είναι σίγουρο δε, ότι όλα αυτά είναι προϊόντα της ενσωμάτωσης της αριστεράς στην ΕΕ και τον ευρωατλαντικό άξονα. Κι αφού τα ανώτερα κλιμάκια και οι παραπάνω δυτικότροφοι διανοούμενοι είναι εκτός της τάξης μας, δεν καταλαβαίνουν την αναγκαιότητα της εποχής και περιθωριοποιημένοι και ενσωματωμένοι στον ευρωατλαντικό άξονα κοινωνικά αυνανίζονται και διαμαρτύρονται! Πίσω από τις προβολές του “μαρξισμού” κρύβεται η δειλή πρόθεση για ένα κίνημα διαμαρτυρίας και όχι επανάστασης.
Οι εργάτες αντίθετα, και οι φτωχοί αυτού του κόσμου (που δεν έχουμε καμία σχέση με την μικροαστική σαβούρα), ξέρουμε τι σημαίνει πειθαρχία και δουλειά, και γνωρίζουμε καλά τις ανάγκες μας, γιατί τις ζούμε! Οι εργάτες δεν φοβούνται τη δουλειά κύριοι με τα τρυφερά χεράκια, αντίθετα, φοβούνται την ανεργία. Οι εργάτες και οι εργαζόμενοι δεν έχουν κύρια αναγκαιότητα την ψευτοδημοκρατία που μας προσφέρουν κύκλοι διανοούμενων τάχα μου Λενινιστών, αλλά την ικανοποίηση των υλικών αναγκών τους, την ανάπτυξη του βιοτικού επιπέδου τους, την προοπτική του εργασιακού του βίου και την καλυτέρευσή της πραγματικής ζωής τους. Γι’ αυτό εμείς οι εργάτες γνωρίζουμε καλά την πειθαρχία, την υπομονή στην δουλειά, στην ταξική πάλη, και ποια εξουσία μπορεί να διεκπεραιώσει την ικανοποίηση των αναγκών μας. Βλέπετε δυτικότροφοι μικροαστοί, η Δημοκρατία έχει υλική βάση. Κανένας εξαθλιωμένος λαός δεν μπορεί την σημερινή εποχή να περάσει σε σοσιαλιστικές σχέσεις παραγωγής.
Κατανοούμε καλύτερα το γεγονός ότι η Κίνα δεν είναι ΕΣΣΔ,. Παρά τις ομοιότητες έχει μεγάλες διαφορές. Το λογικό αντιδιαλεκτικό λάθος του μικροαστού που τον βάζει να βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο ή μισοάδειο είναι ότι, έχει ως άξονα “ορισμού” του σοσιαλισμού την ΕΣΣΔ (άσχετα αν είναι μιας περιόδου ή ολόκληρης της περιόδου της ΕΣΣΔ). Αυτή η αστικά προερχόμενη επαγωγική μέθοδος από την κλασσική αγγλική σχολή είναι τελείως αντίθετη από την διαλεκτική μέθοδο του μαρξισμού. Η κοπτοραπτική των εποχών, καθεστώτων του σοσιαλισμού, οδηγεί τον κάθε ψευτοδιανοούμενο μικροαστό σε μια υποκειμενική, στάση και δογματική θέση. Η ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος δεν είναι μια στατική κατάσταση, ούτε ωφελιμιστική/αρεστή στο υποκείμενο, αλλά μια ζωντανή ιστορία της κοινωνίας και του πανανθρώπινου πολιτισμού. Έχει τόσο γενικό, όσο και ειδικό, τόσο ποσότητα, όσο και ποιότητα. Ο μικροαστός ηλίθιος όμως εκλαμβάνει την ιστορία αυτή σαν μια κατάσταση νεκρή, άνευ εποχών, όρων και ορίων.
Ο σοσιαλισμός, όπως και κάθε ιστορική περίοδος παραγωγής της ανθρώπινης κοινωνίας, έχει περιόδους της ταύτισης του φαινομένου, της διάκρισης του, της αντίθεσης του και της αντίφασης του. Η μεθοδολογία του Μαρξ στο κεφάλαιο μας έδωσε κλιμακωτά τις περιόδους του καπιταλισμού: ταύτιση- χειροτεχνία, διαφορά- απλή συνεργασία, αντίθεση μανιφακτούρα, αντίφαση- βιομηχανική παραγωγή. Στο στάδιο της αντίφασης οι πόλοι του “όλου” (του συστήματος/αντικειμένου έρευνας) , διεισδύει ο ένας στον άλλον. Στο στάδιο αυτό, το ωριμασμένο όλο (μέσω της κλιμάκωσης της αντίθεσης και αντίφασης), μέχρι να ωριμάσει πλήρως το νέο όλο, επέρχεται η πρώτη άρνηση στο επίπεδο του ετεροπροσδιορισμού. Δηλαδή το νέο όλο, καθορίζεται ακόμα από το παλιό όλο. Σε αυτό το στάδιο έχουμε περιοριστική άρνηση. Πραγματική άρνηση επέρχεται όταν το νέο όλο ολοκληρώσει την επάνοδο του στην αφετηριακή κίνηση του. Το νέο όλο τότε παίρνει όλα τα θετικά στοιχεία του παλιού και τα θέτει σε μετασχηματισμένη μορφή (δεύτερη άρνηση). Αυτός ο νόμος της άρνησης της άρνησης είναι πολύπλοκος και δεν είναι τόσο απλός. Βέβαια ο διαμαρτυρόμενος μικροαστός ευρωλιγούρης μένει σε μια ετεροπροσδιοριστική στάση, τον λεγόμενο “αντικαπιταλισμό”. Στην ουσία δεν προτείνει τίποτα, παρά ουτοπίες, παπαγαλίζοντας κομμένα κείμενα κλασσικών σαν να είναι οι πλάκες του Μωυσή.
Άλλοι οπαδοί παραθρησκευτικών δοξασιών, έχουν κέντρο “σοσιαλιστικότητας”, μια εποχή, μια ηγετική μορφή κοκ και βάση αυτών των” αξιών” προσπαθούν να συγκρίνουν το παρελθόν με το παρόν ή το επερχόμενο μέλλον. Για τον σοσιαλισμό, δεν μπορούμε να έχουμε έναν ορισμό. Γενικά στις κοινωνικές επιστήμες, έχουμε νόμους, αλλά αυτοί οι νόμοι είναι πολύπλοκοι. Γενικά για να βρεθούν οι ουσίες μιας κατηγορίας του κοινωνικού όλου, πρέπει αυτή να ωριμάσει σε τέτοιο βαθμό για να δούμε τα παραπάνω στάδια του κλπ. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι: ο σοσιαλισμός παραμένει στο στάδιο της τυπικής κοινωνικοποίησης και ότι δεν έχει αρθεί ακόμα η αντίθεση συνθέτης, απλής εργασίας (ο μικροαστός όμως, που κόπτεται για τον σοσιαλισμό, δεν κόπτεται για την καλυτέρευσή και ανάπτυξη καθολικά της ζωής των εργατών!). Ότι διαφαίνεται η λύση της δεύτερης παραμέτρου με την αυτοματοποίηση της παραγωγής. Δεν μπορούν να περάσουν οι τυπικές σοσιαλιστικές σχέσεις σε ύστερες σοσιαλιστικές, ώριμες σχέσεις, αν δεν αρθεί σε μεγάλο βαθμό η πλατιά χειρονακτική, απλή εργασία. Ότι ο σοσιαλισμός θα νικήσει μόνο όταν υπερισχύσει σε παγκόσμιο επίπεδο και ότι ειδικά στην σημερινή εποχή δεν μπορεί να σταθεί σε μια μόνο χώρα. Ότι η ΛΔ Κίνας και λοιπές σοσιαλιστικές χώρες είναι προέκταση του πρώιμου σταδίου του σοσιαλισμού του 20ου αιώνα. Φαίνεται επίσης ότι ειδικά η ΛΔ Κίνας, όσο δεν φτάνει στο επίπεδο της ψηφιοποίησης και της πλήρης αυτοματοποίησης, ενώ παράλληλα ο κόσμος δεν αναπτύσσεται και δεν έχουμε ανάλογες αναπτύξεις τόσο πολιτικά, όσο και παραγωγικά, θα μείνει σε αυτό το στάδιο μεσοπρόθεσμα, γιατί δεν μπορείς να πας κάπου, χωρίς να περπατήσεις!
Οι παράγοντες των δυσκολιών της Κίνας έχουν να κάνουν τόσο με τις αντιφάσεις του εσωτερικού της, όσο και με το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα που είναι εντελώς διαφορετικό και ανεπτυγμένο από αυτό του 20ου αιώνα. Εννοούμε βέβαια τον μεταπολεμικό κόσμο και την μεταπολεμική ΕΣΣΔ (προπολεμικά ο κόσμος δεν έχει καμία σχέση με καμία σύγκριση με το σήμερα).
Ο κόσμος σήμερα είναι ενοποιημένος με ενοποιημένη παραγωγική βάση και κυκλοφορία (αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η κάθε αστική τάξη δεν αναπαράγεται εθνικά- αυτό έχει να κάνει και από τον ρόλο που παίρνει στον καταμερισμό του κεφαλαίου κλπ. που συνεχώς μετατοπίζεται), και είναι βαθιά ανισόμετρος. Η Κίνα έχει άμεσες σχέσεις με ΑΞΕ και έχει εξάρτηση από τις εξαγωγές. Θα ήταν πρόβλημα μια αναταραχή για αυτήν. Πχ, η οικονομική κρίση έφερε προβλήματα στην οικονομία της και έφερε στην επιφάνεια την εξάρτηση της στις εξαγωγές. Από την άλλη, μέχρι σήμερα η Κίνα είναι εξαρτημένη ενεργειακά σε αργό πετρέλαιο. Οι δε εμπορικοί δρόμοι στην νότια θάλασσα της Κίνας και τα στενά της Μαλάκας, ελέγχονται από χώρες εξαρτήματα των ΗΠΑ.
Ο δεύτερος παράγοντας είναι ότι μια σοσιαλιστική (όποια μορφή κι αν έχει) χώρα, δεν έχει συμφέρον από το πόλεμο και την στρατιωτική και οπλική ανάπτυξη. Έχει αντίθετα συμφέρον από την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων. Οι ΗΠΑ ξέρουν πολύ καλά το παιχνίδι αυτό, και αντικειμενικά επιδιώκουν μετά μανίας φωτιές ανά τον κόσμο, περικύκλωση του αντιπάλου τους και γενικά τρέχουν να προλάβουν να λύσουν δια βίας το πρόβλημα Κίνα που οι ίδιοι δημιούργησαν! Είναι οι αντιφάσεις του ιμπεριαλισμού τέτοιες που η επένδυση σε ένα μόνιμο χάος είναι επιβεβλημένη για την κυριαρχία του ιμπεριαλισμού. Βέβαια οι μικροαστοί ενσωματωμένοι και τρόφιμοι ακαδημαϊκοί των κονδυλίων της ΕΕ παίζουν τον βρώμικο ρόλο της προπαγάνδας της πρεσβείας.
Γι’ αυτό και το κομμουνιστικό κίνημα θα διασπαστεί κι άλλο. Ή θα πάρεις μέρος με την σωστή πλευρά της ιστορίας, την προοπτική της ανθρωπότητας, τον σοσιαλισμό ή θα σέρνεσαι στον βούρκο της προδοσίας και της μικροαστικής αθλιότητας.
Ζήτω το ΚΚΚ και ο σοσιαλισμός με κινεζικά χαρακτηριστικά. Θα υπερασπιστούμε τον σοσιαλισμό και τον αντιιμπεριαλισμό μέχρι τέλους.