Του Δημήτρη Πατέλη
καθ. Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης, Συντονιστή Κ.Σ. Επαναστατικής Ενοποίησης, μέλους Working Group της Παγκόσμιας Αντιιμπεριαλιστικής Πλατφόρμας (WAP).
Πόσο «αντισυστημική» και «αντιιμπεριαλιστική» είναι η κάθε οπισθοδρομική «επιστροφή στις παραδοσιακές αξίες»;
Μπορεί άραγε ο «αντιπαγκοσμιοποιητικός» συντηρητισμός να συνιστά ιδεολογική βάση του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος;
Δημοσιεύθηκε στην αγγλική στο διεθνές θεωρητικό περιοδικό της WAP Platform: Patelis D. Can “anti-globalist” conservatism be the ideological basis of the anti-imperialist movement? February 2025, №21, pp.44-50.
Με την εκλογική νίκη και την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ επανεμφανίζεται στο προσκήνιο μια ιδιαίτερα διακριτή ακροδεξιά διεθνής ομάδα οπαδών της εκ νέου κυβερνώσας παράταξης των ρεπουμπλικάνων, με βασική συνιστώσα το «κόμμα του τσαγιού» των ΗΠΑ… Πολλοί θιασώτες του Τραμπ, βλέπουν σε αυτόν έναν παγκόσμιας εμβέλειας «αντισυστημικό ηγέτη» που δήθεν «ανέδειξε εκ νέου την ιδέα του έθνους-κράτους» – σε αντιδιαστολή με τους «εθνομηδενιστές -παγκοσμιοποιητές». Έναν ηγέτη στον οποίο δεν εναποθέτουν μόνο τις ελπίδες τους για ένα κόσμο «ειρήνης και πολυπολικότητας», αλλά προτρέπουν επιπλέον να τον στηρίξουμε «για να έχει προοπτική το αντιιμπεριαλιστικό κίνημα σήμερα»!
Αυτά είναι συμπτώματα σαφούς εκφυλισμού της συνείδησης και βαθιάς ιδεολογικοπολιτικής σύγχυσης σημαντικής μερίδας του κόσμου που θεωρεί τον εαυτό του «αντιιμπεριαλιστή».
Σε αυτή τη σύγχυση έχει συντελέσει η μακροχρόνια προπαγάνδα και πρακτική του πιο επικίνδυνου σε συνθήκες Γ΄ Παγκοσμίου Πολέμου (Γ΄ΠΠ) οπορτουνισμού – αναθεωρητισμού, με πρωτεργάτη εκείνη την ομάδα που ελέγχει το «Κομμουνιστικό» Κόμμα Ελλάδας. Η εχθρική στάση αυτής της ομάδας κατά κάθε μορφής εθνικοαπελευθερωτικού αντιιμπεριαλιστικού αγώνα και η κατασυκοφάντηση του αντιιμπεριαλισμού ως «οπορτουνισμού», σε συνδυασμό με τα κυρίαρχα μεταμοντέρνα νεοφιλελεύθερα ιδεολογήματα, βάσει των οποίων τα έθνη δεν είναι παρά «κοινωνικές-συμβολικές κατασκευές», οδήγησαν σε μια κατάσταση όπου η σύγχυση και η υπονόμευση του κινήματος έχει κορυφωθεί.
Έτσι, σε κάποιους «προοδευτικούς» κύκλους, κάθε αναφορά σε έννοιες, όπως το έθνος, η πατρίδα, η εθνική ανεξαρτησία και η λαϊκή κυριαρχία εξαρτημένων από τον ιμπεριαλισμό λαών και χωρών, στηλιτεύεται ως δήθεν δηλωτική «εθνικισμού-φασισμού», ενώ ο ιμπεριαλιστικός κοσμοπολιτισμός τύπου ΕΕ-ΝΑΤΟ προβάλλει ως δήθεν «αυθεντικός διεθνισμός»!
Όπου έχουμε υπονόμευση, έλλειμμα σοβαρού αριστερού, κομμουνιστικού φορέα, ικανού να συσπειρώσει σε νικηφόρο μετωπικό αγώνα τις ανερχόμενες στον Γ΄ΠΠ αντιιμπεριαλιστικές διαθέσεις, η δημόσια διαχείριση αυτών των διαθέσεων παραδίδεται αμαχητί σε χειραγωγήσεις από βαθύτατα καθεστωτικές δυνάμεις της ακροδεξιάς και του φασισμού. Στο πλαίσιο αυτής της χειραγώγησης, εκδοχές του φασισμού προβάλλονται και προσλαμβάνονται ως «αντισυστημικές», «ριζοσπαστικές», «αντιιμπεριαλιστικές» και «αντιπαγκοσμιοποιητικές πατριωτικές δυνάμεις», κινούμενες δήθεν πέραν του «ξεπερασμένου διπόλου δεξιά-αριστερά», «υπεράνω ταξικών αντιθέσεων και συμφερόντων», ως δήθεν οι μόνες δυνάμεις που «μάχονται υπέρ των πατρογονικών αξιών, υπέρ βωμών και εστιών»!…
Σε αντιδιαστολή με αυτές τις απάτες, ιδεολογικές χειραγωγήσεις και την σύγχυση που εκ των πραγμάτων ενισχύουν τον άξονα ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ, η Παγκόσμια Αντιιμπεριαλιστική Πλατφόρμα έχει τεκμηριώσει επιστημονικά και αντικειμενικά τον χαρακτήρα του Γ΄ΠΠ ως σύγκρουση ανάμεσα στις δυνάμεις:
α) του επιτιθέμενου ιμπεριαλιστικού άξονα με επικεφαλής τις ΗΠΑ και
β) του σοσιαλισμού και του αντιιμπεριαλισμού.
Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις ΗΠΑ, είναι αδιανόητο να αναμένει κανείς σοβαρές αλλαγές της στρατηγικής και των όρων εμπλοκής στον Γ΄ΠΠ αυτού του ιμπεριαλιστικού κράτους, του εκεί «συλλογικού κεφαλαιοκράτη» (Μαρξ), των πιο επιθετικών δυνάμεων της χρηματιστικής ολιγαρχίας.
Ωστόσο, με έντονη την χειραγώγηση των κυρίαρχων ιδεολογικών & προπαγανδιστικών μηχανισμών, έχει διαμορφωθεί ορισμένου τύπου «κοινή γνώμη», η οποία, ενώ θεωρεί «παρωχημένες» τις ταξικές (κοινωνικοοικονομικές) αντιθέσεις, στο πνεύμα ενός άκρατου υποκειμενικού ιδεαλισμού, εκλαμβάνει τον Γ΄ΠΠ κατ’ εξοχήν ως πεδίο σύγκρουσης κάποιων ιδεών, αξιών και προτύπων, μιαν υπαρξιακής σημασίας ιδεολογικοπολιτική αντιπαράθεση «σκότους-φωτός», που ανάγεται στην εξής αντίθεση – δίπολο:
- Παγκοσμιοποιητές, εθνομηδενιστές – θιασώτες της «πολυπολιτισμικότητας» [multiculturalism], της «woke ατζέντας & κουλτούρας», του δικαιωματισμού, της ατέρμονης «κατασκευής & ανακατασκευής έμφυλων κ.λπ. ταυτοτήτων», της «συμπεριληπτικότητας όλων των διαφορετικοτήτων και ταυτοτήτων» και
- Αντιπαγκοσμιοποιητές εθνικιστές, κρατιστές, θιασώτες του έθνους-κράτους, της «εθνικής ενότητας», των «πατροπαράδοτων παραδοσιακών αξιών της πατρίδας, της θρησκείας και της [πατριαρχικής] οικογένειας», της αρχέγονης ιστορίας, της «γης και του αίματος», «συντηρητικοί πιστοί στις προαιώνιες αξίες του έθνους» κ.ο.κ.
Εμφανίζεται λοιπόν ένα κοινό, το οποίο έχει εθιστεί να καταπίνει αμάσητη και να μηρυκάζει άρδην την όποια ανορθολογική εθνικιστική, συνομωσιολογική, κοσμοπολίτικη κ.λπ. μπαρούφα, να εκλαμβάνει ως «επιχείρημα» και «εξηγητικό σχήμα», ότι του φανεί ότι «φωτίζει το δρόμο» και ενισχύει το «δικό του» στρατόπεδο σε αυτό το δίπολο «σκότους-φωτός»… Εδώ, όπως και σε κάθε αγελαία αντιπαράθεση του συρμού, ο εντυπωσιασμός με όρους εξαρτημένων αντανακλαστικών υποσκελίζει την ορθολογική κρίση, η ατάκα, το κάθε πρωτόγονο εύληπτο αγοραίο σύνθημα, εκτοπίζει κάθε αξίωση επιστημονικής τεκμηρίωσης.
Στις ΗΠΑ, με τις ιστορικά καθιερωμένες παραδόσεις ακραίας ιδιώτευσης, ανταγωνισμού και πολιτικού αναλφαβητισμού, το παραπάνω ιδεολογικοπολιτικό δίπολο έχει διοχετευτεί και παγιωθεί στο πολύ βολικό για την ολιγαρχία του κεφαλαίου μονοκομματικό σύστημα, εναλλασσόμενες εκδοχές του οποίου διασφαλίζει ο κατ’ επίφαση «δικομματισμός». Το δίπολο αυτό διαπερνά πλέον όλο το εποικοδόμημα, το σύνολο του κράτους, του βαθέως κράτους και παρακράτους, τους μηχανισμούς των ΜΜΕ του κεφαλαίου, την βιομηχανία θεάματος – ακροάματος, την θρησκεία κ.λπ.
Εκεί, έχουμε σήμερα:
1. το κόμμα των δημοκρατικών (κατ’ εξοχήν εκφραστή των συμφερόντων της χρηματοπιστωτικής ολιγαρχίας, συνδεδεμένης οργανικά με την παγκόσμια «φούσκα» του «εικονικού κεφαλαίου»), το οποίο είναι βασικός φορέας των ιδεολογημάτων των «παγκοσμιοποιητών» και
2. το κόμμα των ρεπουμπλικάνων (κατ’ εξοχήν εκφραστή σήμερα των συμφερόντων εκείνων των μερίδων της ολιγαρχίας που συνδέονται με ακίνητα, εξορυκτικό τομέα, εναπομείνασα στις ΗΠΑ παραγωγή, κρατικοδίαιτα μονοπώλια υψηλής τεχνολογίας τύπου Έλον Μασκ κ.λπ.), το οποίο είναι βασικός φορέας των «αντιπαγκοσμιοποιητών».
Το δίπολο αυτό δεν προσφέρεται μόνο για εσωτερική κατανάλωση. Τουναντίον, ιδιαίτερα από την δεκαετία του 1980, έχει μετατραπεί σε «βασικό εξαγώγιμο προϊόν», σε υπόδειγμα επιβολής της ημερήσιας διάταξης της ιδεολογικοπολιτικής ζύμωσης και αντιπαράθεσης σε παγκόσμια κλίμακα, σε «προκρούστειο κλίνη» καθεστωτικής αναμόρφωσης – μετάλλαξης των «δημοσίων αφηγημάτων» – ιδεολογημάτων διακρατικής εμβέλειας.
Από τις ΗΠΑ, κ.λπ. εκπορεύονται βασικές κατευθύνσεις εξαγοράς, διαφθοράς, εκφυλισμού και χειραγώγησης μέσω παχυλών χρηματοδοτήσεων, μέσω φανερών και κρυφών χορηγιών σε «ακαδημαϊκά» ιδρύματα, και φορείς, με μεθοδευμένη διακρατική ΜΚΟ-ποίηση κομμάτων, οργανώσεων, συνδικάτων κ.λπ., ακριβώς στο πνεύμα αυτού του διπόλου.
Μάλιστα, κατά παράβαση κάθε πραγματολογικής και λογικής αρχής, στο πλαίσιο της «δικομματικής» ρητορικής – κοκορομαχίας, το ιδεολογικοπολιτικό αφήγημα των δημοκρατικών παρουσιάζεται ως υπόδειγμα «αριστεράς», δήθεν προοδευτικής ή ακόμα και «μαρξιστικής» κοπής, το οποίο οι ρεπουμπλικάνοι φτάνουν να το καταγγέλλουν ως φορέα «ξενόφερτων ριζοσπαστικών ευρωπαϊκών ιδεών, που προορίζονται να υπονομεύσουν τις παραδοσιακές αξίες της λευκής πλειοψηφίας», χαρακτηρίζοντας πολιτικούς του ακόμα και σαν «κομμουνιστές»!
Σε αυτό το πνεύμα, η επάνοδος του Τραμπ, προβάλλεται από κάποιους ως «αντισυστημική επανάσταση» κατά του «βαθέως κράτους» των δημοκρατικών!
Η σύγχυση αυτών των ανορθολογικών και επικίνδυνων ιδεολογημάτων επιτείνεται, μιας και αυτά αναπαράγονται αναφανδόν εδώ και δεκαετίες και στα προπαγανδιστικά σχήματα των κυρίαρχων ΜΜΕ και της πολιτικής ηγεσίας της νεοπαγούς αστικής τάξης της σημερινής Ρωσίας, στο πλαίσιο της επιδίωξης μιας «πολυπολικότητας». Η άκριτη υιοθεσία και συστηματική προβολή αυτής της αμερικανικής κοπής ατζέντας, είναι ενδεικτική όχι μόνο του εγγενούς αντεπαναστατικού και κομπραδόρικου χαρακτήρα της νεοπαγούς άρχουσας τάξης, αλλά και της πανταχού παρουσίας ισχυρών θυλάκων «πέμπτης φάλαγγας» δυτικών συμφερόντων στο νυν ρωσικό κατεστημένο.
Αυτό αφορά ιδιαίτερα εκείνες τις αποχρώσεις ιδεολογημάτων που συνδέονται οργανικά και απροκάλυπτα όχι απλώς με εκδοχές μυστικισμού, σκοταδισμού, οπισθοδρόμησης και αντίδρασης, αλλά και με εκδοχές φασιστικών πρακτικών και ιδεολογημάτων. Ενδεικτικές είναι οι περιπτώσεις επίσημης υποδοχής και συστηματικής υπερπροβολής ακροδεξιών μορφωμάτων και πολιτικών (Λεπέν, Εναλλακτική για τη Γερμανία [AfD], Λίγκα του Βορρά, Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας [γερμ. Freiheitliche Partei Österreichs] κ.λπ. ως «φιλορωσικών» και «αντιαμερικανικών», καθώς και η επιδίωξη συγκρότησης γεωπολιτικών αξιώσεων κέντρων-πόλων στη βάση αντιδραστικών συνωμοσιολογικών τάσεων της «αντιπαγκοσμιοποίησης», των «συντηρητικών αξιών», εκκλησιαστικών, παραεκκλησιαστικών και θεολογικών δομών της ορθοδοξίας, του πανσλαβισμού, του παντουρκισμού, κάθε εθνικιστικής «μεγάλης ιδέας» κ.λπ.
Αυτή η πολιτική είναι άκρως καταστροφική, όχι μόνο για το πραγματικά αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, αλλά και για την ίδια την αστική Ρωσία. Οι πρωτεργάτες της μάλλον αγνοούν το εξής: ιδιαίτερα σε χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, το σύνολο των ακροδεξιών μορφωμάτων λειτουργεί εξ υπαρχής ως όργανο των μυστικών υπηρεσιών και των πλοκαμιών τους στο βαθύ κράτος και στο παρακράτος, εμποτισμένο με την μακροχρόνια αντισοβιετική/αντικομμουνιστική προπαγάνδα, που σήμερα γίνεται αντιρωσική, κατά της Λ.Δ. Κορέας, της Λ.Δ. Κίνας, κ.λπ. Απόδειξη είναι η στάση όλων των κοινοβουλευτικών ακροδεξιών μορφωμάτων όποτε τίθεται θέμα στρατηγικών συμφερόντων του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ στον Γ΄ΠΠ και όχι μόνο. Ενδεικτικές είναι οι περιπτώσεις της φιλομουσολινικής κυβέρνησης της Μελόνι στην Ιταλία και του επίσης φίλου του Τραμπ Όρμπαν στην Ουγγαρία.
Χαρακτηριστική είναι η υπερπροβολή του διαβόητου ανορθολογικού «φιλοσόφου» Αλεξάντρ Ντούγκιν (Alexander Dugin), προπαγανδιστή ενός συνονθυλεύματος φασιστικής κοπής εκλεκτικιστικών δοξασιών, στο επίκεντρο των οποίων βρίσκεται σταθερά ο αντισοβιετισμός-αντικομμουνισμός, η νεκρανάσταση αντιδραστικών δογμάτων των σλαβοφίλων του 18ου-19ου αι., των προδρόμων του τσαρικού μοναρχοφασισμού «μαύρων εκατονταρχιών», μιας πρωτόγονης εκδοχής ρωσικού εθνικισμού, μυστικισμού της ορθοδοξίας και προβολής της Ρωσίας ως φορέα μιας μεταφυσικής αποστολής του «ευρασιανισμού».
Οι σχέσεις αυτών των κύκλων με την τρομοκρατική ναζιστική οργάνωση «Χρυσή Αυγή» στην Ελλάδα και με πληθώρα ακροδεξιών, εθνικιστών και φασιστών από Τουρκία και πολλές άλλες χώρες, κάθε άλλο παρά τυχαία είναι.
Στο πλαίσιο του «αντι-Δυτικού» αφηγήματός του, ο Ντούγκιν -ως εκ θεμελίων ανίκανος να πρωτοτυπήσει- σπεύδει να δικαιώσει το αντιδραστικό ιδεολόγημα του Samuel Huntington περί «σύγκρουσης και πολέμου των πολιτισμών» (επίσης προϊόν λογοκλοπής)! Ο Ντούγκιν το μόνο που μπόρεσε να δει στην ανάπτυξη κι επέκταση των BRICS ήταν μια «δικαίωση» των θεωριών του Χάντιγκτον! Ο οποίος ώθησε από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 την ιδέα του «πολέμου κατά του Ισλάμ», στο πλαίσιο της αναγκαιότητας του «ανώτερου Δυτικού πολιτισμού» υπό τις ΗΠΑ για παγκόσμια ηγεμονία. Στο πνεύμα αυτής της ρατσιστικής αθλιότητας του Χάντιγκτον, περί εξ υπαρχής αυθύπαρκτων, μη συμβατών και εχθρικών-ανταγωνιστικών πολιτισμών, ο Ντούγκιν προβάλλεται ως αυτόκλητος ιδεολογικός εκφραστής της Ρωσίας στον Γ΄ΠΠ.
Ο ίδιος παρουσιάζει τον Γ΄ΠΠ ως δήθεν αναπόδραστο «πόλεμο πολιτισμών»! Παρόμοια αντιδραστικά και σκοταδιστικά ιδεολογήματα προορίζονται να υπονομεύσουν την συγκρότηση αντιιμπεριαλιστικού κινήματος με προοπτική, μιας και συγκαλύπτουν την ταξική ουσία της σύγκρουσης, την ιμπεριαλιστική υπερεκμετάλλευση, την νεοαποικιοκρατία και την εργαλειοποίηση του φασισμού/ρατσισμού από τον ιμπεριαλισμό.
Στη θέση της «Αρίας φυλής» του Χίτλερ και της «ηγεμονίας του Δυτικού πολιτισμού υπό τις ΗΠΑ» του Χάντιγκτον, ο ευρασιανιστής μοναρχοφασίστας Ντούγκιν προτάσσει την δική του διασκευή του σοβινιστικού σεναρίου περί «ανωτερότητας και αναγκαιότητας επικράτησης του Σλαβικού κι ορθόδοξου πολιτισμού υπό την Αγία και μοναρχική τσαρική Ρωσία»!
Η γελοιότητα του μοναρχοφασίστα Ντούγκιν κορυφώνεται με τον ενθουσιασμό του για την εκλογή Τραμπ και την πρόταση-προτροπή του για «ταυτόχρονη εγκαθίδρυση μοναρχίας στη Ρωσία και στις ΗΠΑ», υπό τους «πεφωτισμένους ηγέτες» Πούτιν και Τραμπ αντίστοιχα!… Ακόμα πιο γελοίοι ήταν οι δημόσιοι πανηγυρισμοί των «υπερπατριωτών» Ντούγκιν & Μαλοφέγιεφ κατά την ορκωμοσία του Τραμπ, την ώρα που αυτός απειλούσε με καταστροφή τη Ρωσία, εάν αυτή δεν αποδεχτεί τους όρους των ΗΠΑ, ενώ ο εκλεκτός του Τραμπ Έλον Μασκ (δεδηλωμένος φίλος και χορηγός τόσο της Μελόνι στην Ιταλία, όσο και της τόσο «φιλορωσικής» Εναλλακτικής για την Γερμανία) προέβαινε σε ναζιστικό χαιρετισμό σε παγκόσμια αναμετάδοση! Επιπλέον, ο ίδιος, από κοινού με την αρχηγό του ακροδεξιού κόμματος AfD, αποκαλεί τον Χίτλερ «κομμουνιστή», ενώ σε ομιλία του στο συνέδριο του ίδιου φασίζοντος μορφώματος προβαίνει σε πρωτοφανή επιχείρηση απενοχοποίησης του ναζισμού!
Η επιδίωξη της σύστασης ενός πόλου στη βάση «εθνικής ρωσικής αποκλειστικότητας», της «Ρωσικής ιδέας», μιας μεταφυσικής «ειδικής αποστολής του ρωσικού λαού», του «ρωσικού κόσμου» -και μάλιστα σε ένα εξαιρετικά πολυεθνικό κράτος όπως είναι η νυν Ρωσική Ομοσπονδία- δηλώνει μια θέση εθνικιστική, μεγαλοκρατική και σοβινιστική. Μια θέση, η οποία μόνο την αποστροφή των λαών από τέτοια «συμμαχία» μπορεί να προκαλέσει.
Δεν μπορεί να υπάρξει μέτωπο αντιιμπεριαλιστικό, ούτε και σοβαρός αγώνας για ανεξαρτησία στη βάση αστικών γεωπολιτικών αφηγημάτων περί «πολυπολικότητας», με υλικά από νεκρανάσταση του σκοταδιστικού «ευρασιανικού» μυστικισμού του 19ου αι., και «φιλοσοφικό βάθος» στα ανορθολογικά παραληρήματα του κάθε Ντούγκιν! Στον αντίποδα του αντισοβιετισμού/αντικομμουνισμού, που έχει μετεξελιχθεί σήμερα σε ρωσοφοβική και σινοφοβική υστερία του ιμπεριαλισμού, δεν μπορεί να αντιπροτείνεται ο ρωσικός μεγαλοκρατικός εθνικισμός/σοβινισμός μοναρχοφασιστικής κοπής.
Σε αυτό το πνεύμα λοιπόν λανσάρεται και διεθνώς η συνομωσιολογική ρητορική της ακροδεξιάς του «κόμματος του τσαγιού» των ΗΠΑ και των απανταχού προθύμων συνοδοιπόρων του, σε ποικίλες εκδοχές για κάθε γούστο. Προτείνονται πακέτα ιδεολογημάτων που συνδυάζουν την «αντιπαγκοσμιοποίηση» με εθνικισμό/ρατσισμό, θρησκοληψίες, «λαθρομεταναστοφαγικές» διαθέσεις, συνομωσιολογικές «ερμηνείες» περί κατασκευής και διάδοσης του SARS-CoV-2 από τους «Κινέζους κομμουνιστές», με «αγώνα ενάντια στο τσιπάρισμα» (που «μεθοδεύει ο Μπιλ Γκέιτζ, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, οι Κινέζοι κομμουνιστές» κ.λπ.), μεταφυσική τεχνοφοβική υστερία κατά των τηλεπικοινωνιακών δικτύων 5G, κατά των «αεροψεκασμών» και άλλα καλούδια για μερακλήδες του είδους.
Το τελευταίο που ενδιαφέρει τους προαγωγούς τέτοιων ιδεοληψιών είναι η αντιστοιχία με την πραγματικότητα και η επιστημονική τεκμηρίωση της πραμάτειας τους. Κατά τα φαινόμενα, το κοινό αυτό δεν περιορίζεται σε κάποιους περιθωριακούς γραφικούς κύκλους.
Άλλωστε οι κύκλοι του κεφαλαίου που προωθούν παρόμοιες ιδεοληψίες, το κάνουν αυτό κυνικά στο πλαίσιο του καιροσκοπισμού και πραγματισμού που τους χαρακτηρίζει: ως εκ των υστέρων ιδεολογικά περιτυλίγματα προειλημμένων ιδιοτελών πρακτικών τους.
Αυτό έγινε ιδιαίτερα έκδηλο σε πρακτικό επίπεδο με τον τρόπο «προάσπισης» της Συρίας από την ρωσική ηγεσία, εν μέσω ανερμάτιστων έως σπασμωδικών κινήσεων εξισορρόπησης μεταξύ αλληλοαποκλειόμενων συμφερόντων, της συριακής ηγεσίας, των «εταίρων» ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ, του Ιράν, των άσπονδων φίλων Τουρκίας & σιωνιστικού μορφώματος (του «φίλου Ταγίπ Ερντογάν» & του «φίλου Μπενιαμίν Νετανιάχου») κ.λπ., σε ένα άνευ προηγουμένου ανατολίτικο παζάρι αλλοπρόσαλλων συμφερόντων της ολιγαρχίας (π.χ. φημολογείται ότι οι 8 στους 10 ολιγάρχες της Ρωσίας έχουν ισραηλινά διαβατήρια). Έτσι, ενώ η Ρωσία διέθετε εκεί αεροπορική και ναυτική βάση (επίσης κληροδότημα της ΕΣΣΔ, έμπρακτη μαρτυρία στήριξης του αντιαποικιοκρατικού αραβικού αντιιμπεριαλισμού του Αραβικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Μπάαθ), με τα πλέον τεχνολογικά προηγμένα αντιαεροπορικά και αντιπυραυλικά συστήματα, ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Ισραήλ αφήνονταν να πλήττουν ανενόχλητα στρατιωτικούς και πολιτικούς στόχους στη Συρία επί δέκα χρόνια, ενώ είναι η ρωσική ηγεσία αυτή που επέβαλλε την εισβολή τουρκικών στρατευμάτων στη Βόρεια Συρία, για την δημιουργία «μεθοριακής ζώνης ασφαλείας», αρχικά με μικτές ρωσο-τουρκικές περιπολίες… Τελικά, οι …άσπονδοι φίλοι προέβησαν σε από κοινού διάλυση και κατοχή της Συρίας, γεγονός που σηματοδοτεί μια στρατηγικής σημασίας νίκη του ιμπεριαλιστικού άξονα στο θέατρο επιχειρήσεων της Δυτικής Ασίας, που θέτει ενώπιον υπαρξιακού κινδύνου επιπλέον Παλαιστίνη, Λίβανο, Ιράν, Υεμένη κ.λπ. Εξ ου και η μάλλον ψυχρή ως προς το στρατιωτικό της σκέλος συμφωνία κορυφής Ρωσίας – Ιράν από 17.1.25.
Ποιον μπορεί να εμπνεύσει παρόμοια ιδεολογική και πρακτική «συνέπεια»;
Τα παραπάνω λειτουργούν και ως αποδεικτικά στοιχεία περί του που μπορεί να οδηγήσει η ανιστορική και αντιεπιστημονική απόσπαση, υπερδιόγκωση και απολυτοποίηση του διπόλου έθνος-κράτος & παγκοσμιοποίηση από το όλο πλαίσιο των παγκόσμιων σχέσεων (πρωτίστως των σχέσεων παραγωγής) και η αναγόρευση αυτού του διπόλου σε «κυρίαρχη αντίθεση στις μέρες μας», μάλιστα υπεράνω ταξικών αντιθέσεων, υπεράνω της αντίθεσης αριστεράς-δεξιάς, φασισμού-αντιφασισμού…
Όπως εύστοχα και συχνά επισημαίνει ο αντιπρόεδρος της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ρ.Ο. Ντ. Νόβικοφ, στις μέρες μας πολλοί σπεύδουν να υποκαταστήσουν την επιστήμη για την κοινωνία, την ανά κοινωνικοοικονομικούς σχηματισμούς προσέγγιση του μαρξικού ιστορικού υλισμού με την αστική «προσέγγιση των χωριστών πολιτισμών». Ο ίδιος ανέφερε ότι σήμερα «πολλά λέγονται για την σύγκρουση των πολιτισμών. Ωστόσο, …δεν πρέπει να ξεχνάμε την ταξική πάλη, την ταξική προσέγγιση, τις μεθόδους ανάλυσης που εφάρμοσαν ο Μαρξ, ο Ένγκελς και ο Λένιν. Υπάρχουν πολλά σημαντικά και ενδιαφέροντα πράγματα εδώ για να κατανοήσουμε τον σύγχρονο κόσμο και να αξιολογήσουμε τις προοπτικές του».
Στοιχειώδης επιστημονική γνώση μαρξιστικής πολιτικής οικονομίας και κοινωνικής θεωρίας καθιστά σαφές ότι δεν υπάρχουν ισότιμα, ισάξια, ισοδύναμα έθνη κράτη ή/και ιδέες περί αυτών. Τα έθνη, τα κράτη, οι περιφερειακές ολοκληρώσεις, συνασπισμοί κ.ο.κ. (και οι συνακόλουθες ιδέες περί αυτών) λειτουργούν ως οργανικά στοιχεία εξαιρετικά ανισομερών, παγκόσμιας εμβέλειας εκμεταλλευτικών οικονομικών (πολιτικών, στρατιωτικών, πολιτισμικών κ.λπ.) σχέσεων, όπου καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν οι γιγάντιοι μηχανισμοί των Πολυεθνικών Πολυκλαδικών Μονοπωλιακών Ομίλων. Οι φορείς του κεφαλαίου, κατά περίπτωση, προτάσσουν συνθήματα υπέρ του εθνικισμού, του σοβινισμού, του ρατσισμού κ.λπ. (όπως ο κάθε Τραμπ, Μπολσονάρο, Μιλέι, Μελόνι, Όρμπαν κ.λπ.) είτε υπέρ του «παγκοσμιοποιητικού» κοσμοπολιτισμού (όπως οι δημοκρατικοί των ΗΠΑ, ο εσμός των απανταχού «τέκνων» του Σόρος κ.λπ.) για να προαγάγουν τα κυνικά ταξικά συμφέροντά τους, ως δύο όψεις ενός και του αυτού νομίσματος, των κατά βάση ίδιων ιδιοτελών συμφερόντων της ολιγαρχίας του κεφαλαίου. Η όποια διαφορά αυτών των πόλων έγκειται μάλλον στις εκάστοτε εμφάσεις και στις ιεραρχήσεις επιμέρους κεφαλαίων και στις συνακόλουθες χειραγωγικές σκοπιμότητες, παρά στα ευρύτερα και βαθύτερα στρατηγικά συμφέροντα του «συλλογικού κεφαλαιοκράτη» του εν λόγω ιμπεριαλιστικού κέντρου που εξυπηρετεί η πολιτική τους και η ανάγκη συσπείρωσής τους στον Γ΄ΠΠ.
Το κάνουν αυτό για να συγκαλύψουν τον ταξικό μηχανισμό εκμετάλλευσης του κεφαλαίου σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο, πασχίζοντας επίσης να καμουφλάρουν τον όλο και πιο αποτρόπαια καταστροφικό χαρακτήρα της κυριαρχίας του κεφαλαίου και αποτρέποντας κάθε σκέψη για τη μόνη εναλλακτική προοπτική επιβίωσης της κοινωνίας: την επαναστατική ενοποίηση της ανθρωπότητας (σοσιαλισμό-κομμουνισμό), για την οποία ωριμάζουν σε πρωτοφανή βαθμό οι νομοτελείς αναγκαίοι και ικανοί όροι σε όλα τα επίπεδα:
- των δημιουργικών δυνατοτήτων της επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου προς όφελος της ανθρωπότητας,
- ανάπτυξης του υποκειμένου της εργασίας,
- αναγκαιότητας σχεδιοποίησης της παραγωγής και των επιπτώσεών της στη φύση και στην κοινωνία,
- αποτροπής οικολογικής ή/και εμπόλεμης καταστροφής, διεξόδου στο διάστημα κ.λπ.
Εδώ φυσικά παίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο και το εθνικό ζήτημα, όχι αυτόνομα, αλλά οργανικά ενταγμένο στον στρατηγικό σκοπό της παραπάνω ενοποίησης, στο βαθμό που οι αγώνες λαών και περιφερειών για λαϊκή-εθνική κυριαρχία, κατά του ιμπεριαλισμού και της νεοαποικιοκρατίας συνιστούν ουσιώδη πλευρά της παγκόσμιας ταξικής πάλης, απαραίτητο στοιχείο της παγκόσμιας επαναστατικής διαδικασίας. Αυτό αφορά πρωτίστως τον αγώνα λαών και χωρών με μέσo ή κάτω του μέσου επίπεδο ανάπτυξης, με αντίστοιχες θέσεις & ρόλους στο παγκόσμιο χωροδικτύωμα συσχετισμού δυνάμεων, μεταξύ των οποίων αναδεικνύονται -ιδιαίτερα σε συνθήκες Γ΄ΠΠ- οι «ασθενείς κρίκοι» ως προνομιακά πεδία επαναστατικών καταστάσεων.
Τουναντίον, όταν προτάσσεται το «μεγαλείο» ενός έθνους-κράτους εκ των μητροπόλεων του παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού συστήματος, και ιδιαίτερα της ηγεμονικής υπερδύναμης του επιτιθέμενου ιμπεριαλιστικού άξονα, αυτό αφορά μονοσήμαντα τις πιο επιθετικές, μισάνθρωπες και καταστροφικές δυνάμεις του παγκόσμιου κεφαλαιοκρατικού ιμπεριαλιστικού συστήματος. Είναι επιεικώς αφελές να συντάσσεται κάποιος με τη μερίδα του Πολυεθνικού Πολυκλαδικού Μονοπωλιακού κεφαλαίου που εκφράζει ο Τραμπ (με την επιδίωξη του τελευταίου «να κάνει εκ νέου τις ΗΠΑ μεγάλες», δηλ. να ανασχέσει την κατάπτωση του αμερικανικού πόλου αυτού του κεφαλαίου, να πασχίσει με νέες εκατόμβες να εδραιώσει και να επεκτείνει την παρασιτική κυριαρχία του) και να τρέφει αυταπάτες περί εξυπηρέτησης κατ’ αυτό τον τρόπο εθνικών και διεθνικών «επαναστατικών σκοπών»!…
Οι προγραμματικές αξιώσεις του Τραμπ και της κυβέρνησης της ολιγαρχίας που συνέστησε για «να γίνει εκ νέου μεγάλη η Αμερική» είναι σαφείς:
- ηγεμονία των ΗΠΑ δια της πολεμικής και οικονομικής ισχύος,
- επιβολή στα μέλη του ΝΑΤΟ ετήσιων πολεμικών δαπανών της τάξης του 5% του ΑΕΠ,
- οικονομικός πόλεμος με την επιβολή δασμών της τάξης του 100% επί των εισαγόμενων από τις χώρες των BRICS, και 25% από Καναδά και Μεξικό,
- ανάκτηση της κυριαρχίας του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος και των ελεγχόμενων από τις ΗΠΑ διακρατικών οργάνων με αξιώσεις παγκόσμιας διακυβέρνησης,
- επάνοδο βιομηχανικών παραγωγικών διαδικασιών των αμερικανικών μονοπωλιακών ομίλων στην επικράτεια των ΗΠΑ, ανάκτηση και εδραίωση της ηγεμονίας σε τεχνολογίες αιχμής (στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα, τεχνητή νοημοσύνη, μικροηλεκτρονική, αεροδιαστημική, βιοτεχνολογίες, νανοτεχνολογίες κ.λπ.), μέσω άμεσης σύμφυσης/ανάθεσης κομβικών θέσεων και ρόλων της κυβέρνησης σε επιφανείς εκπροσώπους της ολιγαρχίας του κεφαλαίου,
- προσπάθεια για παγίδευση, προσωρινό κατευνασμό/εξαγορά της ρωσικής ολιγαρχίας,
- επικέντρωση στον πόλεμο στην Ανατολική Ασία (Λ.Δ. Κορέας, Λ.Δ. Κίνας),
- απροκάλυπτη επέκταση με σειρά προσαρτήσεων/εξαγορών, με στόχο την οικειοποίηση στρατηγικής σημασίας για τις ανάγκες του πολέμου, και την επανεκβιομηχάνιση φυσικών πόρων (του Καναδά και της Γροιλανδίας, οι οποίοι μπορούν να διασφαλίσουν μοναδική και μακροχρόνια αυτάρκεια φυσικών πόρων και πρόσβαση στους πόρους του Βορείου Πόλου, ισάξια με αυτή της Ρωσίας),
- έλεγχο των στρατηγικής σημασίας θαλασσίων αρτηριών (Αρκτικής Ζώνης, Μεξικό, Παναμά κ.λπ.), όλων των ωκεανών και της Μεσογείου,
- καθυπόταξη – αλλαγές καθεστώτων και ολοκληρωτικό έλεγχο της Λ. Αμερικής,
- ενίσχυση του εγκληματικού σιωνιστικού μορφώματος και περαιτέρω εργαλειοποίηση του «κουρδικού παράγοντα» για από κοινού συντριβή του άξονα της αντίστασης στη Δυτική και Κεντρική Ασία (με βασικό στόχο το Ιράν, τους συμμάχους του και τον μετασοβιετικό χώρο),
- προώθηση της εθνοκάθαρσης στα κατεχόμενα εδάφη του Ισραήλ με άρδην ενίσχυση του εφοδιασμού της πολεμικής του μηχανής και την «προτροπή» προς Ιορδανία και Αίγυπτο «να πάρουν τους Παλαιστίνιους από τη Γάζα»,
- πίστη στις «παραδοσιακές αξίες» με θεσμική ακύρωση της “woke ατζέντας” κ.λπ.
Όταν λοιπόν κάποιοι συγχέουν παρελκυστικά τους στρατηγικούς σκοπούς του καθεστώτος των ως άνω μονοπωλιακών ομίλων με τον αντιιμπεριαλισμό, τα συμφέροντα των καταπιεσμένων λαών, της εργατικής τάξης και της επανάστασης, είναι σαφές τίνος συμφέροντα εξυπηρετούν και για τι είδους χρήσιμους ηλιθίους ψαρεύουν στα θολά νερά της συστημικής κρίσης του Γ’ΠΠ…
Πόσο «προοδευτική δύναμη» είναι ο φασίζων έως ακραιφνώς φασιστικός εσμός των οπαδών του Τραμπ ή ο αντίποδάς του των «δημοκρατικών» γερακιών του πολέμου;
Υπάρχουν λοιπόν άνθρωποι και οργανώσεις που αντιμετωπίζουν τα τεκταινόμενα στις ΗΠΑ και στον κόσμο υπό το πρίσμα ενός εξαιρετικά επικίνδυνου υπεραπλουστευτικού διπολικού σχήματος «παγκοσμιοποιητών» -«αντιπαγκοσμιοποιητών», «φιλελεύθερων πολυπολιτισμικών» – «συντηρητικών πιστών στις προαιώνιες αξίες του έθνους» κ.ο.κ. ως «επανάσταση» των δεύτερων κατά του «βαθέως κράτους» των ΗΠΑ. Σύγχυση στην οποία αναπαράγονται αναφανδόν και προπαγανδιστικά σχήματα του επίσημου Κρεμλίνου.
Αυτό βέβαια προϋποθέτει μηδενική αναφορά στην ταξική βάση των εν λόγω πόλων και στο γεγονός ότι αμφότεροι πρεσβεύουν εκδοχές του εκφασισμού της φθίνουσας υπερδύναμης, επικεφαλής του Ευρωατλαντικού άξονα στην κρίση και στον πόλεμο. Μηδενική αναφορά στον παγκόσμιο μηχανισμό εκμετάλλευσης-άντλησης μονοπωλιακού υπερκέρδους από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις του άξονα με επικεφαλής τις ΗΠΑ και στον παγκόσμιο όλεθρο που αυτές πρεσβεύουν, ιδιαίτερα όσο γίνεται πιο έκδηλη η κατάπτωση, ο κλυδωνισμός και η αποσύνθεσή τους σε συνθήκες Γ’ ΠΠ.
Η ανθρωπότητα και το προοδευτικό κίνημα καλούνται να αντιμετωπίσουν προβλήματα, η επίλυση των οποίων είναι ανέφικτη χωρίς την επιστήμη της Λογικής της Ιστορίας, της παγκόσμιας πολιτικής οικονομίας του σύγχρονου σταδίου του ιμπεριαλισμού, χωρίς διερεύνηση του παγκόσμιου μηχανισμού υπερεκμετάλλευσης, των περιφερειακών ιμπεριαλιστικών ολοκληρώσεων, των ροών κεφαλαίου κ.λπ.
Κάποιοι, όπως η οπορτουνιστική ομάδα που ελέγχει το «Κ»ΚΕ, αναπαράγουν μεταφυσικά ανεγκέφαλα σχήματα αλτουσεριανών καταβολών περί δήθεν «εθνικών κοινωνικοοικονομικών σχηματισμών», μεταξύ των οποίων βλέπουν «αλληλεξαρτήσεις», μηχανιστικές «πυραμίδες», «ενώσεις», «συμμαχίες» κ.λπ. …
Όπου απουσιάζει η επαναστατική θεωρία και μεθοδολογία, ανοίγει ο δρόμος για κάθε ανορθολογισμό και για την κατίσχυση αντιδραστικών γεωπολιτικών, ρατσιστικών κ.λπ. σχημάτων και δογμάτων…
Η Παγκόσμια Αντιιμπεριαλιστική Πλατφόρμα αγωνίζεται σε όλα τα επίπεδα (θεωρητικό, ιδεολογικό, πρακτικό και οργανωτικό) για τον συντονισμό των δυνάμεων του αντιιμπεριαλισμού και του σοσιαλισμού σε ένα νικηφόρο μέτωπο, ικανό να συντρίψει τον θανάσιμα επικίνδυνο επιτιθέμενο ιμπεριαλιστικό άξονα υπό τις ΗΠΑ.
Ο αγώνας αυτός απαιτεί ιδιαίτερη εγρήγορση στο ιδεολογικό επίπεδο, για την απεμπλοκή των συνειδήσεων από άκρως επικίνδυνα, επίπλαστα, αποπροσανατολιστικά και χειραγωγικά δίπολα-παγίδες, τύπου «παγκοσμιοποίηση – αντιπαγκοσμιοποίηση», «ακραίος μεταμοντέρνος νεοφιλελευθερισμός – ακραία μεταμοντέρνα νεοσυντηρητική παραδοσιοκρατία των αρχέγονων αξιών» κ.λπ.
Η δημιουργική ανάπτυξη-εφαρμογή της επαναστατικής θεωρίας είναι επιτακτικό καθήκον των κομμουνιστών και εκ των ων ουκ άνευ όρος για την ανασυγκρότηση του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος της εποχής, ως πρωτοπορίας του επαναστατικού αντιιμπεριαλιστικού κινήματος και της σοσιαλιστικής προοπτικής.